Sedert begin december 2012 bevindt de unieke collectie kerststallen uit heel de wereld van professor doctor Jos Wilmots zich in het museum ‘De Mindere’, Capucienessenstraat 1 in Sint-Truiden.

“Ik ben blij dat ik er via gesprekken tussen eerwaarde heer Herman Hanssen, voorzitter van de ‘De Mindere’, en professor doctor Jos Wilmots in geslaagd ben om deze unieke collectie naar Sint-Truiden te halen.”, zegt titelvoerend burgemeester Ludwig Vandenhove.

“Alle kersstallen zijn inmiddels gefotografeerd en geïnventariseerd op cd-rom en vanuit Sint-Truiden kunnen ze ontleend worden om, geheel of gedeeltelijk, elders tentoongesteld te worden.
Vorig jaar had Jos, ex-docent van mij aan de Economische Hogeschool Limburg (EHL), nu Universiteit Hasselt (UH), mij via gesprekken laten weten op zoek te zijn naar zo een vaste stek.
Eén gesprek met mijn goede vriend Herman volstond, waardoor de collectie van ‘De Mindere’ weer serieus uitgebreid is.

Voor het imago van Sint-Truiden als cultuurreligieuze stad is dit een goede zaak.”

Op donderdag 13 december 2012 was er een druk bijgewoonde lezing over ‘Kerstmis in het Duitse taalgebied’.
Jos bracht zijn verhaal op een voor hem typische sterk inhoudelijke, maar humoristische manier.
 

Hieronder vindt u een integraal interview dat conservator Christa Engelbosch van museum ‘De Mindere’ afgenomen heeft van professor doctor Jos Wilmots.

Hoe is hij op dat idee gekomen?
Kerstmis was al in mijn vroegste jeugd een heel bijzonder feest. Ik was zeven toen in mei 1940 de Duitsers binnenvielen. En in die Tweede Wereldoorlog is het vijf keer Kerstmis geweest, voor zover ik nog weet elke keer in een strenge winter. De mensen hadden niet veel en moesten altijd weer iets ergs verwachten. Zo’n nieuw geboren Kindje Jezus straalde een beetje hoop uit en kon aan vrede laten denken.

En bleef dat gevoel ook na de oorlog?
Het kan natuurlijk naief klinken, maar mij heeft het nooit verlaten : het pas geboren kind als teken van liefde voor mensen onder elkaar. Het is ook een prachtig verhaal, met herders die voor hun schapen zorgen en koningen zonder pretentie. Een van hen is zelfs een zwarte ! Ik heb er als kind uren naar zitten kijken in het kerststalletje dat mijn vader had gemaakt.

Maar dat ene stalletje was niet genoeg voor u?
Dat zat natuurlijk wel in mijn geheugen, maar toen mijn vrouw en ik zelf zoontjes kregen, heb ik er een voor hen en voor ons gekocht , van het eerste geld dat ik als docent Nederlands aan de universiteit van Frankfurt verdiend had, beeldjes van cederhout uit een kloostertje in het Heilig Land.
Dat is dit jaar precies vijftig jaar geleden.Het stalletje heb ik zelf ineen geknuseld, van plankjes uit zo’n appelsienenkistje van toen.

En die vele andere?
Door mijn werk op de universiteit kwam ik vanaf de jaren ’70 geregeld in het Oostblok en daar ontdekte ik de volkskunst rond Kerstmis, eerst in het Ertsgebergte, een streek in het toenmalige Oost-Duitsland, aan de grens met Tsjechië, daarna in het katholieke Polen, in Tsjechië (waar een kerststalletje “Betlehem” heet), in Hongarije en nog andere landen die toen eigenlijk communistisch moesten zijn. Daar waren zoveel mooie dingen bij dat ik ze niet in de etalage kon laten staan. Na een tijd had de smaak mij helemaal te pakken en ging ik bewust op zoek naar “speciallekes”. Als ik weer eens naar het buitenland mocht, schreef ik op voorhand een brief naar de collega in kwestie, en tegen dat ik aankwam, had die al wel een winkeltje of een kunstenaar gevonden. Zo heb ik het onder meer in Portugal en Zuid-Afrika gedaan. En in Tanzania hebben mijn vrouw en ik eens haar broer bezocht die daar werkte. Hem had ik niets hoeven te vragen. Toen we er aankwamen, stond er al een groepje ebbenhouten beeldjes op mijn nachttafel !

En nu komt de verzameling naar Sint-Truiden?
Onze grote muurkast was vol ! En ik ben heel blij dat De Mindere plaats maakt voor een grote tentoonstelling “bij de paterkes”. Franciscus heeft immers bijgedagen aan de verspreiding van de kerststal. Ik ben ook blij dat ik dertig jaar geleden met verzamelen begonnen ben. Intussen is de volkskunst er in vele landen al sterk op achteruit gegaan.

Een paar speciale dingetjes?
Poolse Driekoningen die zo uit een berkentak gesneden zijn dat de schors hun jas gebleven is – een miniretabel in gedreven koper van Toledo – Sint-Jozef als een Chinese mandarijn – het kersttafereel in een luciferdoosje – een Zoeloe Kindeke Jezus op een struisvogelei ...

Praktisch: Kerstmis in de Mindere - Kerststallen Wereldwijd - loopt tot maandag 7 januari 2013 in museum De Mindere, Capucienessenstraat 1, 3800 Sint-Truiden.

Zie www.demindere.be

Zie onder andere de teksten ‘Geschenkenbeurs Oxfam Wereldwinkel (WW) nog tot en met zondag 18 december 2011’ van 14 december 2011 en ‘Uitspraak: Lieve Truienaren en andere mensen’  van 18 december 2011 op deze website.