“Ik hoop van niet”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove. “Gelukkig heeft de huidige VIVALDI-regering een nieuwe ronde staatshervorming ook aan zich laten voorbijgaan.
Er zijn andere dringendere en grotere problemen.

België is een relatief klein land en toch zo ingewikkeld.
Daaraan zou een volgende federale regering moeten werken: zaken opnieuw éénvoudiger en transparanter maken voor de burger.
Ik blijf ervan overtuigd dat precies die ingewikkeldheid van de staatsstructuur één van de redenen is waarom de burger meer en meer de politiek links, of misschien beter, rechts laat liggen.

Akkoord, dan zullen er misschien nog bepaalde bevoegdheden moeten overgeheveld worden naar de gemeenschappen en gewesten, maar dan zullen er vooral een aantal zaken opnieuw federaal of alleszins samen voor heel het land moeten gebeuren.
Dat is volgens mij de uitdaging voor de volgende regering.

Nemen we nu bijvoorbeeld landbouw. 
Landbouw is een grondgebonden bevoegdheid. Bijgevolg is het in het kader van de Belgische staatsstructuur logisch dat het een gewestelijke bevoegdheid is. Maar diezelfde staatsstructuur zorgt ervoor dat er in de Belgische politiek niet altijd logische beslissingen genomen wordt als het inhoudelijk per beleidsdomein bekeken wordt. Dat geldt onder andere voor de landbouw.

Enkele vaststellingen maar. (1)
Vlaanderen heeft een stikstofprobleem, Wallonië niet.
De landbouwoppervlakte in Wallonië is iets groter in Vlaanderen, maar de Vlaamse veestapel telt dertien maal meer varkens en zes keer meer gevogelte met alle negatieve leefmilieu- en klimaatgevolgen.
Wallonië heeft merkelijk meer biologische landbouwbedrijven (14%) dan Vlaanderen (3%).
Vlaanderen en Wallonië hebben een andere aard van grond. Zo is er in Wallonië meer leemgrond, die de stikstof beter vasthoudt.

Als we een echt debat willen voeren over de toekomst van de landbouw in België en Vlaanderen, zouden al deze inhoudelijke elementen best meegenomen worden.
Het zou meer mogelijkheden geven om tot een degelijke langetermijnvisie voor een duurzame en klimaat robuuste landbouw te komen.

Moet er daarvoor onmiddellijk iets (grond)wettelijks geregeld worden? Neen.
Er kan bekeken worden in welke mate een samenwerking mogelijk is. Zo kan bijvoorbeeld gestimuleerd worden dat de mogelijkheden voor de onderlinge verhuis van bedrijven onderzocht wordt.
Nu verhuizen slechts mondjesmaat Vlaamse bedrijven naar Wallonië. En hoe zit het omgekeerd? 
Waarom wordt er niet gedacht aan het gezamenlijk indienen van plannen in het kader van Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB)?

Een grotere openheid van denken, zou al veel problemen kunnen vermijden.
Zoals ik nu maar één thema neem, het landbouwbeleid, zou evenzo over andere thema’s kunnen nagedacht worden om opnieuw zaken samen te doen, ook al behoren de bevoegdheden officieel tot de gemeenschappen of de gewesten.
Zeker voor gewestelijke bevoegdheden gaat dat op. Net zoals de gevolgen van de landbouw voor de omgeving niet ophouden aan een kunstmatige taalgrens, geldt dat evenzeer voor bijvoorbeeld de biodiversiteit, de jacht of de energievoorziening.

Nog maar eens een bewijs dat we meer gezond verstand nodig hebben in de politiek.”

• (1)’Waarom heeft Wallonië geen stikstofprobleem?’, Knack, van woensdag 2 augustus tot en met dinsdag 8 augustus 2023, pagina 16.
   
• Zie onder andere ook ‘Welk nieuw pact voor België?’ van zondag 3 oktober 2021 op deze website.
   
• Foto: compilatie op basis van afbeeldingen op wikipedia.org.