“ Op zaterdag 24 en zondag 25 oktober 2009 gaat in Sint-Truiden het ‘weekend van de volkscafés’ door.
Ik zal er (weer) zijn.”, zegt burgemeester - federaal volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove, samen met schepen van erfgoed
Els Sneijers, initiatiefnemer.

Volkscafés worden stilaan zeldzaam. Ze maken nochtans deel uit van ons cultureel erfgoed.
Het is de taak van de erfgoedcel om dat stuk erfgoed in kaart te brengen, te promoten en te bewaren.
Het ‘weekend van de volkscafés’ wil de cafébazen een hart onder de riem steken, de vaste klanten verwennen en het grote publiek laten kennismaken met authentieke volkcafés in Sint-Truiden.

“Toen ik in de plaatselijke politiek begon, ben ik precies regelmatig een aantal volkscafés gaan bezoeken om (meer) bekend te worden, op Nieuw Sint-Truiden, in Schurhoven en op Sint-Pieter, maar ook in een aantal randgemeenten.
‘Cois de Zwitser’, inmiddels al enkele jaren dicht, was mijn stamcafé, omdat VK Grammenrode, ‘mijn’ voetbalploeg (ze spelen nog steeds in de afdeling 3A van de Koninklijke Limburgse Bedrijfssportbond) daar zijn lokaal had.”  

Volkscafés waren/zijn een essentieel onderdeel van het buurt- en/of dorpsleven.
Spijtig genoeg zijn er de laatste jaren veel verdwenen.

“Ik heb lang aangedrongen bij de erfgoedcel om dit initiatief te nemen.
Het brengt de erfgoedcel dichterbij de mensen en het zijn precies dit soort activiteiten, die het voor de burger verantwoorden om belastingen te betalen voor zo een dienst. Bovendien leert de bevolking zo ook andere initiatieven van de erfgoedcel kennen ”, zegt Ludwig Vandenhove.

Tijdens het ‘weekend van de volkscafés’ kan het grote publiek de sfeer opsnuiven van echte volkscafés.
Geïnteresseerden kunnen zelf hun programma uitstippelen.
Er is keuze uit aangepaste muziek, caféspelen en een fietstocht met gids langs Sint-Truidense volkscafés.
Voor dialect- en theaterliefhebbers zijn er de volksverhalen en liedjes van ‘de bòddelkèèr’.

Zie ook de tekst ‘Eigen Sint-Truidens straattheater!’ op deze website.
Mijn huiscartoonist Dré Mathijs, waarvan u verschillende cartoons op deze website kan vinden, schuimt de cafés af en verrast cafébazen en klanten met een origineel portret.

Volkscafés roepen doorgaans herinneringen (goede en slechte) op, met een vleugje nostalgie, en liggen vaak aan de basis van jarenlange vriendschappen.

“Vriendschappen en vrienden zijn zeldzaam.
Het is bijna surrealistisch als je tegenwoordig hoort zeggen dat personen op één dag 'talrijke vrienden maken' op facebook.
Echte vrienden en vriendschappen zijn iets anders, die maak je niet via facebook maar doorgaans 'aan de toog'.”, is één van mijn uitspraken zegt Ludwig Vandenhove.
“Het ‘weekend van de volkscafés’ is een perfecte illustratie van deze uitspraak.”

Het ‘weekend van de volkscafés’ is de afsluiter van een project dat maanden geleden startte.
De journalisten Egide Lismond en Olivier Elen gingen op zoek naar de nog echte volkscafés en dit resulteerde in de Volks(café)gazet.
Dit heus collector’s item viel bij elke Truienaar in de bus.
Mocht u geen exemplaar ontvangen hebben, dan kan u dat steeds aanvragen via burgemeester@sint-truiden.be.

“Wij hopen u te verwachten in het 'weekend van de volkscafés’.”, zeggen
Els Sneijers en Ludwig Vandenhove.

“En vergeet niet: in een volkscafé wordt er nog echt gedronken.”
“Ik kan het weten!”, zegt Ludwig Vandenhove.

Hieronder vindt u het integrale voorwoord dat
Els Sneijers en Ludwig Vandenhove schreven voor de Volks(café)gazet.

Erfgoedcel Sint-Truiden ging op café
Niet om de dorst te lessen, maar om je een blijvende impressie te bezorgen van opmerkelijke Sint-Truidense volkscafés.

Egide Lismond en Olivier Elen geven een inkijk in hun volkscafé-ervaringen, die op hun beurt cartoonist sNARf inspireerden. Het fotomateriaal is van Olivier Elen en Debby Termonia.
De Volks(café)gazet geeft een gevarieerd beeld van de interieurs, de klanten en bazen van dat typische café dat de naam ‘volkscafé’ draagt.

Velen zullen de cafés ongetwijfeld herkennen. Voor anderen is dit een eerste kennismaking met het fenomeen volkscafé.
Dat fenomeen maakt deel uit van ons cultureel erfgoed. Volkscafés verdwijnen een na een. Daarom is het belangrijk om de verhalen, interieurs en anekdotes in blijvende vorm te documenteren, voordat het te laat is.
Vandaar dit initiatief. Het is een eerste aanzet tot inventarisatie, bewaring en promotie van de Truiense volkscafés. Bij de selectie lieten we ons leiden door een aantal criteria. Het interieur, de authenticiteit, de lange geschiedenis en het volkse karakter van het café waren belangrijk, naast de democratische prijs van een pint en de babbelcultuur die er in de cafés heerst. De hier gepubliceerde selectie is echter onvolledig en aan verandering onderhevig. Verdere inventarisatie en onderzoek zijn mogelijk.
Je kan ons daarbij helpen, samen met Volkskunde Vlaanderen. Via de website www.volkscafé.be roept Volkskunde Vlaanderen iedereen op om volkcafés te spotten. Zet daar onze zoektocht verder en maak zo de volkscafés in Sint-Truiden bekend in heel Vlaanderen.

En verder …
schenken we de cafés een raamsticker met de indicatie ‘Volkscafé Sint-Truiden’. Op die manier zijn ze makkelijk herkenbaar voor de toevallige voorbijganger of doelbewuste bezoeker.

Vergeet ook het ‘weekend van de volkscafés’ niet, een twee dagen durend feest in de cafés, met veel muziek, de bòddelkèèr, caféspelen en een fietstocht. Ontdek het volledige programma op de laatste pagina.

Geniet van dit document, in drievoud: van de foto’s, de teksten en de cartoons.

En hef het glas!
Gezondheid!

Els Sneijers
schepen van erfgoed  

Ludwig Vandenhove
burgemeester

Hierover verscheen er ook een artikel in 'Het Nieuwsblad' van 21 oktober 2009.

Zie ook de websites www.erfgoedcelsint-truiden.be en www.volkscafes.be.