Vlaanderen en het EU-voorzitterschap

Van maandag 1 januari 2024 tot en met zondag 30 juni 2024 is België opnieuw voorzitter van de Raad van de Europese Unie (EU).
Afwisselend om de zes maanden komt dat voorzitterschap toe aan een ander land.

“Binnen dat EU-voorzitterschap zal Vlaanderen eveneens een rol spelen. De bevoegdheidsverdeling in België tussen de federale overheid en de gewesten en de gemeenschappen geldt immers ook op EU-niveau” (1), zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove.

“Het EU-voorzitterschap valt precies in de periode van de Europese, federale en Vlaamse verkiezingen in het voorjaar 2024, de lokale en provinciale verkiezingen op zondag 13 oktober 2024 en de aanduiding van de nieuwe Europese Commissie in november 2024.
Dat zal het er natuurlijk politiek niet gemakkelijker op maken.

De bedoeling van zulk voorzitterschap is vooral het betrokken land en/of de betrokken regio’s in de vitrine te zetten via het gevoerde beleid en/of goede voorbeelden.
Specifiek voor een federale staat, zoals België, is dat de voorzittersstoel van de Europese raden steeds ‘bezet wordt’ door de Belgische minister en/of staatssecretaris en dat de ministers van de gemeenschappen en gewesten mee deelnemen aan de besprekingen.
Met mijn visie op de staatsstructuur is dat de logica zelve. Dat is natuurlijk niet zo bij die partijen, die hameren op een verdere staatshervorming met meer bevoegdheden naar de regio’s.
Op het vlak van visserij zal Vlaanderen een grote(re) rol spelen als enig bevoegd gewest.

Heel dat gebeuren maakt dat dit Europees voorzitterschap vanaf nu regelmatig aan bod zal komen in het Vlaams Parlement, zeker voor die bevoegdheden, die samenhangen met gemeenschaps- en/of gewestmateries.

Op woensdag 25 januari 2023 vond er al een eerste bespreking plaats in de Commissie Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid. (2)
Ik deed een tussenkomst, waarbij ik een aantal vragen stelde.

Welke specifieke plannen zijn er voorzien in het kader van de overgang naar een nog meer duurzame landbouwproductie?
Is er een zekere ambitie om het biologisch landbouwareaal meer in overeenstemming te brengen met de Europese streefcijfers?
Zal er ingezet worden op de echte uitdagingen voor de Vlaamse landbouw, zoals de agro-ecologie, de korte keten, de biolandbouw, etc.?

Voor de periode van het voorzitterschap zal er extra personeel ingeschakeld worden.
In hoeverre zullen die bezig zijn met bepaalde inhoudelijke klemtonen? Het kan toch niet de bedoeling zijn het Belgische voorzitterschap (enkel) op te hangen rond een aantal (bijkomende) evenementen en activiteiten.

Vlaanderen heeft op het vlak van landbouw heel wat punten waar ze niet op dezelfde lijn zitten als de EU. Zo is er bijvoorbeeld het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB), de op stapel staande verordening rond de natuurherstelwet, de vermindering van het gebruik van de gewasbeschermingsmiddelen, bepaalde punten inzake het visserijbeleid en heel het bio-gebeuren.
Is het de bedoeling van de periode van het voorzitterschap om tot meer harmonisering te komen met de EU of net om die ‘conflictpunten’ te benadrukken en ‘de eigen slagen thuis te halen’?

Op Europees vlak zitten de thema’s Dierenwelzijn, Bossen en Dierengezondheid binnen het luik landbouw.
Opvallend: zeker wat Dierenwelzijn en Bossen betreft, staat dit haaks op het Belgisch en Vlaams beleid.
Zullen hieromtrent bepaalde stappen genomen worden tijdens het EU-voorzitterschap?
Zal België initiatief nemen om eindelijk tot een eigen Europese commissaris voor Dierenwelzijn te komen? 

Wordt zeker vervolgd.
Het was de eerste keer dat het Belgisch voorzitterschap aan bod kwam in de Commissie Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van het Vlaams parlement, maar het zal zeker niet de laatste keer zijn.”

  • Foto: rawpixel.com.