Dit weekend is het al voor de 23e keer OMD.
Als monumentenstad neemt de stad Sint-Truiden, zoals elk jaar, deel.

Het thema is dit jaar ‘Conflict’ en er is andermaal een uitgebreid programma samengesteld. Ook wordt er weer een bijzondere publicatie met als titel 'Sporen van conflicten in onze binnenstad’ uitgegeven.

Hieronder vindt u de integrale tekst van het voorwoord voor deze brochure van schepen van monumentenzorg
Els Sneijers/> en burgemeester
Ludwig Vandenhove/>.

Open Monumentendag (OMD) gaat voor de 23e keer door op de 2e zondag van september, dit jaar dus op zondag 11 september 2011.
Het thema is ‘Conflict’.
Als monumentenstad neemt de stad Sint-Truiden, zoals elk jaar, uiteraard deel.

‘Conflict’ is een bijzonder rijk thema waaraan heel wat uiteenlopend erfgoed verbonden is en dat maakt van deze editie van OMD weer een grote ontdekking.

Het plaatselijk Open Monumentencomité heeft dit jaar andermaal een gevarieerd aanbod samengesteld en worden diverse locaties geselecteerd.

Om praktische en organisatorische redenen wordt dit jaar geopteerd om het dagprogramma binnen en op de oude stadswallen te concentreren.

In het belfort, het stadhuis op de Grote Markt, beschermd United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)-werelderfgoed, waarvan de binnenrestauratie van het gelijkvloers is afgerond, geeft een tentoonstelling een overzicht van de vondsten bij de voorbije opgravingen in de kelders.
In en om het gebouw zullen de stadsgidsen u verrassen met de vele conflicten in de stad, die hun sporen nalieten in het gebouw.
Vóór de hallentoren staat het perron, zoals in alle steden van het vroegere prinsbisdom Luik, symbool ‘par excellence’ van eeuwen strijd voor stedelijke vrijheden, kortom symbool van de stedelijke democratie.
Een bezoek aan het stadhuis laat toe kennis te maken met onze vernieuwde dienst voor toerisme.

De Onze-Lieve-Vrouwekerk kreeg om twee redenen een plaats in het programma.
Vooreerst is de 17e-eeuwse muurschildering Het laatste oordeel intussen van stof en vuil gezuiverd en schittert ze als eeuwen geleden.
De restaurateurs geven uitleg over ‘hun strijd’ met stof en kaarsvet.
Ten tweede is er het portaal van de kerk, onder de toren, waar de schatkamer een recent aangekochte tekening uit de 17e eeuw tentoonstelt van de oude toren, die in 1668 ingestort is.
Na een aanslepend conflict over de juiste inplanting werd de nieuwe toren in de periode 1848 -1852 gebouwd.

In de abdijsite is er aandacht voor de crypte, waar in de lente en zomer van 1566 verschillende vergaderingen van de geuzen plaatsvonden.
Het paleis van de abt, zoals abt Jozef van Herck het liet bouwen, bevat heel wat verwijzingen naar de strijd om de macht tussen abt en prinsbisschop.

In de kelder van de abtvleugel van het Historisch Centrum Luchtmachtbasis Brustem is een tentoonstelling van affiches ten tijde van Wereldoorlog I.

In het ‘Huis van de Wereld’, onlangs geopend in het oud atheneum (Zoutstraat 46), brengt de heer Romain Lenaerts van de Heemkundige Kring Groot Sint-Truiden (HKGST), in samenwerking met Erfgoedcel Sint-Truiden, de 3 vroegere stadskazernes met foto's en tekst opnieuw tot leven.

De kloostertuin van de Minderbroeders is het ideale decor om de vesting, die de stad vanaf de 11e eeuw omringde, met foto’s, kaarten en plannen, maar vooral met het enig resterend bovengrondse muurfragment, in de kijker te zetten.

In de Zoutkist verzorgt de Koninklijke Kunstkring duiding bij de historiek en de restauratie van het gebouw. Tevens worden kunstwerken van verschillende generaties kunstenaars uit eigen kring tentoongesteld: als dialoog of ... conflict?

Ten slotte keren we graag terug naar een monument dat bij de editie 1997 van OMD reeds op het programma stond, namelijk de brouwerij en stokerij van Wilderen.
Deze site werd toen opengesteld als themamonument van arbeid, maar ook als bedreigd monument.
De site is intussen gerestaureerd en de oude stokerij wordt als industrieel erfgoed van Europees belang bewaard. Bovendien zorgen een moderne brouwerij en stokerij voor een invulling, die moeilijk passender kan.
In alle discretie werd het gebouwencomplex in zijn oude glorie hersteld en begin juli 2011 hernam de activiteit van de brouwerij en stokerij.
Hoewel deze locatie strikt genomen niet past binnen het thema ‘Conflict’ van deze OMD, willen we ze graag aan het programma toevoegen.
Elk monument maakt in haar geschiedenis conflicten mee: familie- of burenruzies, oorlogsgeweld, tegenstellingen rond herbestemming.  Dit geldt ook voor de stokerij van Wilderen. 
De heroplevende brouwerij en alcoholstokerij van Wilderen staat dit jaar volop in de actualiteit als voorbeeld van authentieke en kwaliteitsvolle restauratie en herbestemming, die slechts met vereende krachten van eigenaar, van b(r)ouwfirma's en van de betrokken overheidsdiensten op zo'n korte tijd kon gerealiseerd worden.

Spijtig kunnen enkele locaties met een duidelijke link naar het thema ‘Conflict’, omwille van financiële en/of praktische redenen, niet worden opengesteld: de ondergrondse resten van Brustempoort, de middelleeuwse burchttoren in Brustem, de verkeerstoren van het vroegere vliegveld in Brustem en het kasteel Rochendaal in Bevingen.

In deze brochure worden een aantal gebouwen en activiteiten in een ruimere context toegelicht. We hopen dan ook dat deze publicatie een handige leidraad mag zijn voor uw bezoek aan Sint-Truiden tijdens deze OMD.
Nadien blijft deze publicatie beschikbaar voor een thematische wandeling door de stad.
Met deze brochure zet de stad Sint-Truiden de traditie verder om steeds een publicatie uit te geven naar aanleiding van OMD.

Als stad Sint-Truiden promoten wij ons onder meer als ‘monumentenstad’ en dat brengt jaarlijks heel wat bezoekers naar de stad. In ons beleid moeten we er bijgevolg voldoende (financiële) aandacht blijven voor hebben.

Wij willen iedereen bedanken, die op de ene of andere manier meegeholpen heeft om deze OMD weer tot een succes te maken: de vrijwilligers van het plaatselijk Open Monumentencomité, de toeristische gidsen en de betrokken stadsdiensten in het algemeen en de erfgoedcel en het stadsarchief in het bijzonder.

Els Sneijers
/>schepen van monumentenzorg                                                               

Ludwig Vandenhove
burgemeester

Een gedetailleerd programma vindt u op www.erfgoedcelsinttruiden.be.

Zie onder andere ook de tekst ‘Open Monumentendag 2010 in/> Sint-Truiden!’ van 9 september 2010 op deze website.