De laatste dagen zijn er een aantal berichten in de media geweest over de sluiting van horecazaken rond de Grote Markt in Sint-Truiden.(1)(2)(3) Dat is het ergste voor de betrokken uitbaters, maar evenzeer erg voor het imago van de stad Sint-Truiden. ‘Nuchter blijven’ is de boodschap.
 
Als ik de sluitingen overloop, zijn ze niet vergelijkbaar met elkaar, ze moeten één voor één bekeken en geanalyseerd worden. 
 
Wil dat zeggen dat de diverse overheden niets moeten ondernemen? Zeker niet, maar realisme en geen valse beloftes doen, daar komt het op aan.
 
De horeca zit algemeen in een moeilijke situatie, niet enkel rond de Grote Markt en niet enkel in Sint-Truiden. In de provincie in Antwerpen bijvoorbeeld zijn er in januari 24 zaken gesloten.(4)

Ik kom genoeg onder de bevolking om te horen van de uitbaters dat ze hun prijzen hoog moeten houden omwille van de toegenomen kosten en van de klanten dat het allemaal zo duur geworden is en dat ze minder ‘op café en/of uit eten kunnen gaan’.
Daar zit de horeca tussen geklemd. Maar we leven nu éénmaal in een vrije markt - niet altijd naar mijn zin - waar de prijs wordt bepaald door vraag en aanbod.
 
Er is de algemene sociaal-economische en maatschappelijke toestand, waar alle sectoren mee geconfronteerd worden.
Er waren Corona en de energiecrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne en er is de inflatie. Maar eerlijk is eerlijk: de diverse overheden hebben maximale inspanningen gedaan om de gevolgen daarvan zo goed mogelijk op te vangen.
Dat wordt bevestigd door alle objectieve waarnemers.
Er is vooral de index, die er in België voor zorgt dat de inkomens mee evolueren met stijgende prijzen.
Laten we dat vooral niet vergeten als rechts en de werkgevers hier weer maar eens de aanval tegen inzetten. Vertaald naar de horeca: zij moeten hun personeel meer betalen, maar hun klanten verdienen evenzo meer en kunnen geld blijven uitgeven.

Ik kan de horeca volgen als zij pleiten voor een verlaging van de Belasting op de Toegevoegde Waarde (BTW), maar dat is een zaak van de federale overheid.
Via de media hebben we de laatste dagen perfect kunnen vernemen hoe de federale begroting negatief evolueert en hoe de Europese Unie (EU) daarop (nog) strenger wil toezien. Ik ben eveneens akkoord dat ze klagen dat lokale overheden teveel organisaties toelaten of zelf opzetten, waar ze niet bij betrokken is, zoals bijvoorbeeld zomerbars, eindejaarsactiviteiten, evenementen, etc. Maar de verenigingen, die zaken organiseren, moeten buiten schot kunnen blijven. 
Het verenigingsleven is een belangrijke maatschappelijke factor in deze tijden van toenemend individualisme.
 
De lokale toestand? Akkoord dat er een aantal factoren zijn, die in Sint-Truiden tegen de horeca spelen, dat hebben wij als VOORUIT altijd gezegd.
Er zijn de talrijke openbare werken geweest, waarvan er een aantal niet nodig waren, zoals de herinrichting van de Grote Markt, die eind jaren ’90 pas terug heraangelegd was.
Er zijn de éénvormige terrassen, die de uitbaters veel geld kosten.
Er is het parkeerbeleid dat de stad opnieuw in handen zou moeten nemen, zodat in bepaalde omstandigheden soepeler kan opgetreden worden.
Dat zal zeker allemaal meespelen bij de huidige gang van zaken, maar dat zijn niet de hoofredenen.
 
Wat ik bij de analyses, die nu gemaakt worden, niet hoor, zijn de flexi-jobs, die sedert enkele jaren ingevoerd zijn in de horeca ter compensatie van de zogeheten witte kassa’s.
Die flexi-jobs, die de federale overheid heel wat inkomsten qua belastingen en sociale zekerheid doen derven, zijn er precies gekomen op vraag van de horeca. Bijgevolg een belangrijke factor  ten voordele van de horeca, maar daar hoor ik nu niets over.
Om tot oplossingen te komen, moeten de problemen objectief en gefundeerd bekeken worden en moet alles in ogenschouw genomen worden.

Hetzelfde geldt voor de mindere bereidheid van werknemers om nog ’s avonds of in de weekends te werken. Dat is niet typisch voor de horeca, dat geldt evenzeer voor andere branches en is een gevolg van de maatschappelijke verandering. 

De vraag, die moet gesteld worden, is of de lat om horecazaken te beginnen niet wat laag ligt.
Met een goed draaiende horecazaak is een bepaald inkomen te verwerven, maar het is hard werken. En dat wordt door sommigen onderschat: snel rijk worden door zelf weinig te doen, is er niet bij.
Ik schets altijd de volgende situatie: in mijn periode van 18 jaar burgemeesterschap ben ik drie of vier keer naar de opening van de zelfde café(s) geweest, telkens werden ze overgenomen door andere eigenaars/uitbaters.
Dat geldt uiteraard niet voor het ijssalon Venise dat net het tegenovergestelde voorbeeld is van een familiezaak waaraan jaren hard gewerkt is door een echte familie van zelfstandigen.
Een reden temeer om de sluiting van deze zaak niet te vergelijken met de andere drie, die vorige week in de media stonden, zoals hoger reeds aangehaald.
 
Over de hoge huurprijzen in het centrum en zeker rond de Grote Markt hoor ik niets. Nochtans is dat net één van de redenen.
Vraag maar eens na wat de gemiddelde huurprijs is van een pand op de Grote Markt of elders in het centrum.
Sommige - de meeste - eigenaars hebben voldoende eigendom en huurinkomsten, zodat ze de panden perfect een tijd leeg kunnen laten liggen totdat ze ervoor krijgen wat ze vragen.
Gevolg: leegstand.
Dat is precies de reden dat wij als VOORUIT al jaren pleiten voor belastingheffing op leegstand van handelspanden, net zoals er nu belasting op leegstand van woningen moet betaald worden door de eigenaars.
In de meeste andere steden, zeker van de omvang van Sint-Truiden, bestaat zulke heffing.
 
Deze tekst heeft niet de bedoeling van volledig te zijn, maar enkel om het probleem van de sluiting van horecazaken, waar de laatste week veel over te doen is in Sint-Truiden, in een globale context te plaatsen.
We moeten als gemeente bij de private sector, incluis de middenstand en de horeca, niet de indruk wekken dat wij er echt veel impact op hebben buiten een gunstig omkaderend beleid te voeren.
Daarvoor is het budget van een stad van de omvang van Sint-Truiden onvoldoende groot.
 
Een tip: bezoek regelmatig de horeca van Sint-Truiden, ook die rond de Grote Markt. En mij kan mij misschien veel verwijten, maar de sector heeft bij mij qua regelmatige bezoeken toch niet veel om over te klagen…  
___
 

• (1)’Café, ijssalon, of brasserie: zaken op de Truiense Grote Markt gaan één na één op de fles’, Het Belang van Limburg, donderdag 15 februari 2024, pagina’s 1 en 17.
   
• (2)’Grote Markt krijgt opnieuw faillissement te verduren Na 60 jaar valt doek over iconische ijssalon ‘Venise’’, Het Laatste Nieuws, Regio Limburg, vrijdag 16 februari 2024, pagina 21.
   
• (3)’Truiense horeca reageert: “De Grote Markt loopt niet leeg.”, www.sintruinbegot.be, donderdag 15 februari 2024.
   
• (4)’Horeca dringt aan op verlaging btw-tarief Sector zwaar getroffen: in januari alweer 24 zaken failliet in provincie Antwerpen’, Gazet van Antwerpen, maandag 19 februari 2024, pagina’s 1 en 3 .
   
• Zie onder andere ook ‘Vaste terrassen op de Grote Markt in Sint-Truiden: vele (juridische) vragen’ van zaterdag 7 maart 2015 op deze website.
   
• Foto: Google Maps, Willy Vanstraelen.