Dat was de rode draad in de toespraak van burgemeester - federaal volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove op zondag 25 januari 2009 tijdens de nieuwjaarsreceptie voor de zogeheten officiële instellingen in Sint-Truiden. Ook ging hij in op de actuele (nog) gunstige sociaal-economische situatie in Sint-Truiden aan de hand van een aantal cijfers.

Hieronder vindt u de integrale toespraak.

Eerwaarde heer (ere-)deken
Eerwaarde heren pastoors
Mijnheer de voorzitter van de rechtbank, mevrouw de politierechter, mijnheer de vrederechter en andere vertegenwoordigers van de rechterlijke macht
Heren generaals, kolonels, officieren en onderofficieren
Vertegenwoordigers van andere overheidsinstellingen
Afgevaardigden van de vaderlandslievende verenigingen
Afgevaardigden van de diverse adviesraden, organisaties, verenigingen en serviceclubs
Vertegenwoordigers van de lokale politie Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken, de federale politie en de gewestelijke brandweer Sint-Truiden
Collega’s uit de politiek en de ambtenarij, ook uit de andere gemeenten/steden
Dames en heren directeurs
Beste ere-burger(s)
Geachte genodigden
Dames en heren
Beste vrienden

Op de laatste zondag van januari is er sinds 1996 traditioneel de officiële nieuwjaarsreceptie van de stad Sint-Truiden en voor de meesten onder ons wellicht ook de laatste.

Toen we hiermee begonnen was het echt de laatste nieuwjaarsreceptie in Sint-Truiden.
Inmiddels zijn er zoveel nieuwjaarsrecepties bijgekomen - de lokale politie Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken organiseert haar in principe op de laatste vrijdag van de maand, dit jaar op vrijdag 30 januari 2009 - dat dit niet meer echt de laatste is.

Het is weer zover en vermits het nog januari is, mogen we nog steeds wensen uitwisselen.

Als burgemeester van de stad Sint-Truiden wens ik u in mijn persoonlijke naam, maar ook namens het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad, het allerbeste toe voor 2009.

Ik hoop van ganser harte dat al uw verlangens en wensen mogen uitkomen en hier ben ik weer met het cliché: vooral een goede gezondheid!
Of om het nog maar eens met de inmiddels traditionele woorden van gouverneur Steve Stevaert te zeggen: “Iemand die gezond is, heeft vele wensen, iemand die ziek is, heeft maar één wens, opnieuw gezond worden”.

Bij het begin van een nieuw jaar worden er steeds goede voornemens gemaakt en grote verklaringen afgelegd, die spijtig genoeg, meestal snel vergeten worden.
Of zijn ze dan niet echt gemeend?
Ik hoop dat het dit jaar een beetje anders wordt:”Niet enkel woorden, maar ook daden!”.

Het jaar 2009 kondigt zich algemeen niet zo goed aan.
Na de bankencrisis van vorig jaar en de ermee gepaard gaande economische crisis, verwachten alle specialisten dat het ergste van die economische crisis dit jaar nog moet komen.

Internationaal wordt er enorm veel hoop gesteld op de nieuwe president van de Verenigde Staten, Barack Obama.

Volgens sommigen zijn de verwachtingen zelfs zo hoog gespannen dat hij het moeilijk zal hebben om ze waar te maken.
Ik gun het hem alleszins van ganser harte, ook al omdat het al dan niet (mis)lukken van zijn beleid een enorme impact kan hebben op onze binnenlandse politiek.
En dan denk ik aan de eventuele gevolgen voor onze economie, maar ook aan onze buitenlandse politiek met het al dan niet sturen van Belgische troepen - met alle gevoeligheden voor de betrokken families - naar internationale conflicthaarden en desgevallend terroristische aanslagen in eigen land, die hier kunnen uit voortvloeien.

Nationaal is er politieke rust nodig en ik zal, vanuit mijn (beperkte) positie, hier blijven aan (mee)werken.
Geen populisme, geen valse beloften aan de burger, politiek op lange termijn in plaats van op (super)korte termijn, omdat de individuele burger of de media dat zo wil en nadruk op de boodschap en de inhoud in plaats van op de verpakking: dat is wat België en Vlaanderen nodig hebben, zeker nu de economische crisis zich erger dan ooit aankondigt.

Voor onze regio en de stad Sint-Truiden hoop ik dat we gespaard mogen blijven van 'grote ongelukken' en van bedrijfssluitingen en/of afdankingen, zoals dit momenteel op heel wat andere plaatsen al het geval is en waarmee we dagelijks via de media geconfronteerd worden.
Ik kom daar straks op terug.

Vorig jaar heb ik in mijn nieuwjaarstoespraak kort stilgestaan bij de toenemende inkomenskloof, ook bij ons in Sint-Truiden.
Vandaag wil ik dit opnieuw doen, temeer omdat de toestand nog verergerd is, vaak in onze eigen buurt of omgeving, zonder dat we het (willen) beseffen.
Als politicus, die dagelijks tussen het volk is en die nog echt zitdagen houdt in de traditie van de zogeheten oude politieke cultuur, ervaar ik dit meer dan ooit.

Professor dokter Jan Vranken bevestigt deze tendens met cijfers en ik citeer uit de Knack van 17 december 2008: ”Vorig jaar riep Knack de Belgische armoedebestrijders uit tot mensen van het jaar. Daarmee wilden we aandacht vragen voor de ongeveer 1,5 miljoen armen in dit land, én aanklagen dat zij duidelijk geen prioriteit zijn voor de Belgische overheid. Een jaar later blijkt er amper iets veranderd te zijn.”

Hier geldt dus echt 'geen woorden, maar daden' en alle overheden, ook gemeenten en steden, moeten hier hun verantwoordelijkheid opnemen.
En dit betekent duidelijke keuzes maken en prioriteiten leggen, én beleidsmatig, én financieel.
Drogredenen zijn hier niet op hun plaats!
Als stad kunnen we ons dat financieel veroorloven en ik hoop dat we ook in heel Sint-Truiden, net zoals in Vlaanderen, eindelijk eens gaan beseffen hoe goed we het hebben en dat er voldoende geld aanwezig is om uit solidariteit voor die steeds grotere groep, die het minder goed heeft, middelen uit te trekken en mogelijkheden te bieden.
Een concrete actie hierrond is gepland op 17 oktober 2009. Dan is Sint-Truiden immers gaststad voor de elfde Limburgse editie van de 'Werelddag van verzet tegen extreme armoede', een organisatie van Dynamo Limburg.
Laat ons deze dag niet als een éénmalige actie beschouwen, maar de gelegenheid zijn om de reeds bestaande horizontale aanpak rond armoede, over alle beleidsdomeinen heen, verder uit te diepen.

En om even terug te komen op de economische toestand: in Sint-Truiden is deze (nog) goed.
Ik hoop dat dit zo blijft.
Ik wil dit illustreren met een aantal cijfers.

Wat het industrieterrein op de voormalige militaire basis te Brustem betreft, is 14,5 ha kleine en middelgrote ondernemingen( KMO)-grond en 16 ha industriegrond  toegekend en/of verkocht. Daarnaast lopen er nog aanvragen voor ongeveer 11 ha KMO-grond en 15,5 ha industriegrond.
Rekening houdende met deze cijfers kunnen we stellen dat er niet onmiddellijk nog KMO- gronden in Brustem beschikbaar zijn. Vandaar dat het belangrijk is om zo snel mogelijk industriegrond van de NV Brustem Industriepark (BIP) te verwerven en om te zetten in bijkomende KMO-zone.
Alleen al in 2008 zijn er op het voormalig militair domein van Brustem een 6-tal bedrijven bijgekomen, waardoor het totaal aantal bedrijven momenteel op 30 uitkomt, goed voor een tewerkstelling van circa 360 werknemers.
Hiermee hebben we ons streefdoel van destijds gehaald: ongeveer de helft van die 360 betreft nieuwe werknemers, de andere helft betreft herlokalisatie van bestaande bedrijven.  

Qua tewerkstelling en werkloosheid in Sint-Truiden zitten we momenteel (nog) goed, ook al is elke werkloze er uiteraard één teveel.
Uit cijfers van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) blijkt dat de gemiddelde werkloosheid in Sint-Truiden (momenteel 6,13 %) de laatste drie jaar iets lager ligt dan in Limburg .
De werkloosheid in Sint-Truiden (-2,51 %) en Limburg (-2,91 %) daalde sterker dan in de rest van Vlaanderen (-1,84 %), ook al liggen de globale cijfers iets hoger.
De laatste twee jaar stellen we in Sint-Truiden en Limburg vooral een daling vast van de langdurig werkzoekenden. Bovendien blijkt dat Truienaars - in vergelijking met andere Limburgse steden en gemeenten - meer de kans hebben om in de eigen stad te werken met alle voordelen vandien, zoals de kwaliteit van het leven, mobiliteit, etc.

In 2008 ontving de VDAB in Sint-Truiden 1637 vacatures, dit is 2 % meer dan in 2007 ondanks de sterke daling van het aantal fruitvacatures. Bovendien werden ruim 3000 vacatures geregistreerd in de interimsector, los van de bedenkingen, die we kunnen maken bij de interimsector.

In dit verband moeten we realistisch zijn - zonder pessimistisch te worden - en onder ogen durven zien dat een aantal belangrijke plaatselijke bedrijven uit de automobielsector of toeleveringsbedrijven daarvan - een sector, die momenteel zwaar getroffen wordt - het wel eens zwaar te verduren zouden kunnen krijgen.

Als we spreken over de economische ontwikkeling van onze regio en onze stad, denken we automatisch aan fruit, maar meer en meer moeten we het ook hebben over toerisme, een sector waarin de laatste jaren heel wat geïnvesteerd werd.
En zoals verwacht heeft het Katarakt-effect haar doel niet gemist.
Het toerisme in Sint-Truiden, waarin de stad Sint-Truiden al meer dan 10 jaar steeds meer en meer in investeert, is een sector die jaar na jaar groeit, maar in 2008 was de groei spectaculair. Zo steeg de omzet aan de toerismebalie van 196 295,66 euro in 2007 naar 504 900,79 euro in 2008, meer dan een verdubbeling.
In 2007 werden er 98 arrangementen geboekt, in 2008 waren dit er 314 en het aantal dagtrips naar Sint-Truiden (in groep) steeg van 2007 naar 2008 van 429 naar 833.
Deze cijfers spreken voor zich, maar bevestigen des te meer mijn uitspraak op mijn persoonlijke website: “De Katarakthype is/was een zegen voor Haspengouw, maar er was een Haspengouw voor Katarakt, er was een Haspengouw tijdens Katarakt en er zal een Haspengouw zijn na Katarakt!".

Als stad, zeker niet in een economie en een wereld, die nog elke dag meer OPEN wordt, heb je niet zoveel impact op het echte economische gebeuren, maar het positieve imago dat we als stad Sint-Truiden opgebouwd hebben gedurende de laatste jaren heeft ongetwijfeld bijgedragen aan onze actuele gunstige situatie op economisch gebied. Bovendien is de aanwezigheid van veel KMO’s en middenstanders een pluspunt.
In dat verband heb ik al vaak gezegd “beter 10 bedrijven van 30 werknemers dan 1 van 300 werknemers”. Als er dan immers een faillissement of een sluiting gebeurt, zijn de sociale gevolgen veel minder erg.

Wat de betere ontsluiting van Sint-Truiden betreft, heeft een studie in opdracht van de Vlaamse regering, uitgewezen dat deze niet nodig is.
Natuurlijk moeten we blijven ijveren voor deze betere ontsluiting, maar we zullen hier vooral inventief en realistisch moeten zijn met kleine, alternatieve ingrepen in plaats van te blijven gaan voor de aanleg van een volledig nieuwe weg naar de E40. Het is immers duidelijk dat hier in de andere gemeenten en steden waar deze weg zou passeren geen maatschappelijk draagvlak voor is, zelfs niet in middenstands - en ondernemersorganisaties. Mijn pleidooi is hier dan ook één om hier niet teveel te blijven over “zeuren”. Immers, zo vergroten we weliswaar een objectief probleem - ik kan er over meespreken, vermits ik in mijn functie als federaal volksvertegenwoordiger gemiddeld 3 a 4 keer per week in Brussel moet zijn - tot een enorm groot subjectief probleem dat niet goed is voor het imago van onze stad en onze regio.

Zoals ik hoger al zei, heeft het stadsbestuur weinig of geen impact op heel wat factoren, die dat economisch gebeuren (mee)bepalen, maar als plaatselijke overheid moeten we er alles aan blijven doen om onze regio maximaal te promoten op het gebied van toerisme, mogelijke vestigingsplaats, middenstand, aangename buurten en leefbaarheid, etc.
We moeten permanent aandacht hebben voor het imago van onze stad en streek.
Dit imago is goed en dit heeft onze stad, onze regio al heel wat voordelen opgeleverd, zoals hoger reeds aangehaald.
Laten we dit dan ook zo houden!

Als stad zijn we geen eiland en zijn we onderhevig aan een aantal maatschappelijke evoluties en/of tendensen en aan beslissingen vanwege andere overheidsniveaus. Zo stelt professor openbare financiën Wim Moesen van de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) dat steden en gemeenten globaal maar de helft van alle overheidsmiddelen besteden van wat in Europa gebruikelijk is. Nochtans blijkt dat de burgers meer vertrouwen hebben in de lokale dan in de federale of de Vlaamse overheid, hetgeen maakt dat steden en gemeenten de beste spelers zijn op het veld van de overheden. Bovendien is de plaatselijke overheid het bestuursniveau dat het dichtst bij de burger staat en dat dus het best het zogeheten democratisch deficit kan wegwerken. Ik wil dan ook een pleidooi houden naar de hogere overheden in het algemeen en naar de Vlaamse overheid in het bijzonder toe en hiervoor de nodige aandacht vragen in de verdere ontwikkelingen qua staatshervorming.
Geef de lokale overheden meer bevoegdheden en meer geld in plaats van meer bevoogding of meer taken waar geen geld tegenoverstaat. Bovendien komt geld van de gemeenten en steden in verhouding meer en sneller terecht in de plaatselijke en/of regionale economie.

Het maken van de jaarlijkse begrotingen is hier het beste voorbeeld van.
Weken- en maandenlang wordt er, op alle overheidsniveaus, gezocht naar een positief saldo.
Waarom is dit een streefdoel op zich geworden?
Waarom worden er met het overschot aan middelen geen bijkomende inspanningen gedaan, bijvoorbeeld naar de mensen toe die het minder goed hebben, of versnelde investeringen?Begrotingsevenwichten mogen niet langer een doel op zich zijn, maar slechts een middel tot een beleid!

Moet een overheid alleen maar tussenkomen als er problemen zijn, zoals nu bij de bankencrisis?
Neen, wat mij betreft, moet een overheid op alle niveaus permanent en structureel werken en aandacht hebben voor alle actoren binnen het maatschappelijke gebeuren. Ik denk hierbij aan heel wat liberaal geïnspireerde professoren in binnen- en buitenland, die jaren tegen elke overheidsinterventie geweest zijn en nu de sterkste pleitbezorgers van de (her)nationalisering zijn, bijvoorbeeld van de banken, die het moeilijk hebben.
Enige consequentie is hier op zijn plaats!

Het is geenszins mijn bedoeling om hier vandaag met een negatieve nood te eindigen, maar als u het mij toelaat, zou ik graag nog een oproep lanceren om in onze geliefde stad de politieke rust te laten weerkeren, zodat de stad verder kan bestuurd worden in het algemeen belang van de Truienaar en met voldoende realistische en betaalbare projecten dichtbij en op maat van de Truienaar.
Het is niet de bedoeling om hier te spreken over mijn verdere persoonlijke politieke ambities, maar de belangrijkste, die ik nu op korte termijn koester, is het goed verder besturen van Sint-Truiden tot eind 2012.

Ik wens u nog een prettige verderzetting van deze receptie en nog een prettige zondag!