“We moeten in Haspengouw naar een echt duurzaam beleid rond de hoogstamboomgaarden”, zegt gedeputeerde van leefmilieu Ludwig Vandenhove.
“Als onderdeel hiervan moeten we het Little Cherry Virus (LCV) aanpakken en niet omgekeerd.”

Ludwig Vandenhove zet zich hiermee af tegen het voorstel van Europees parlementslid en schepen van Sint-Truiden Hilde Vautmans om het LCV te kunnen bestrijden als distels. Eerder heeft hij zich ook al uitgesproken tegen Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) voor die personen, die bomen met het LCV niet onmiddellijk kappen.
Het LCV moet aangepakt worden in het kader van een integrale aanpak, maar dit mag niet leiden tot een kaalslag.

Ludwig Vandenhove: “De fruitteelt is belangrijk voor onze regio, maar erfgoed en toerisme zijn dat ook. Precies daarom moet er een globaal beleid rond de hoogstamboomgaarden gevoerd worden.

Vorig jaar heb ik als voorzitter van de vzw Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren (RLHV) alle betrokken partijen (gemeentebesturen, vertegenwoordigers van de fruitteelt, milieuverenigingen, de toeristische sector, de vzw Proefcentrum Fruitteelt (PCF), de vzw Nationale Boomgardenstichting) rond de tafel gebracht om een sensibiliseringscampagne op te zetten. Dit heeft onder andere geleid tot het ondertekenen van een engagementsverklaring en het verspreiden van de nodige informatie via een folder en websites en de organisatie van een infomoment.  Maar nu moeten we een stap verder durven gaan.

Als vzw RLHV hebben we al de nodige gesprekken gevoerd met de dienst Onroerend Erfgoed van de Vlaamse gemeenschap om een Onroerend Erfgoed richtplan op te stellen voor Haspengouw. Daardoor zouden de boomgaarden in aanmerking komen voor erkenning als erfgoedlandschap, waardoor de eigenaars van boomgaarden kunnen genieten van een onderhoudspremie.
Enkel Vlaanderen (Onroerend Erfgoed) kan zo een initiatief nemen.

Er is een gezamenlijk Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO)-project ingediend door de vzw’s PCF en RLHV met als doel Haspengouw te behouden als fruitstreek bij uitstek in alle facetten.
De timing van de goedkeuring van nieuwe PDPO-projecten hangt samen met de goedkeuring van het Vlaams Plattelandsontwikkelingsplan door Europa (verwachting is de lente dit jaar).

We zouden moeten komen tot een gemeente overschrijdend actieplan voor gans Haspengouw.
Het Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) van de stad Sint-Truiden (Groene Waarden) biedt hiervoor een goed voorbeeld. Zo kunnen we een beschrijving en overzicht krijgen van beeldbepalende hoogstamboomgaarden voor de hele regio. Sommige andere gemeenten hebben eveneens een beleid rond de aanleg en het onderhoud van hoogstam, maar niet zo doorgedreven als Sint-Truiden.”

Enkele cijfers voor Sint-Truiden (2014):
- er zijn 26 beheercontracten waarvan de stad via het RLHV het volledige onderhoud van de eigenaars uitvoert;
- er zijn 20 subsidiecontracten waarbij de eigenaars zich engageren om het onderhoud zelf uit te voeren.
Het RLHV doet de controle op het goed onderhoud;
- de totale oppervlakte aangeduid in het RUP is 87,0618 hectaren (ha), waarvan er in totaal 38,2947 ha (ongeveer 44 %) onder overeenkomsten valt en beheerd wordt naar ecologisch behoud en herstel van boomgaarden).

Momenteel is er ook in het kader van de Ruilverkaveling Jesseren een werkgroep actief om de economische mogelijkheden van hoogstamboomgaarden te bekijken en te onderzoeken.  Hoogstamboomgaarden bieden naast erfgoed-, toeristische en ecologische waarden ook heel wat tewerkstelling.  Zo stelt het sociaal economiebedrijf De Wroeter tal van mensen tewerk in het onderhoud en de verwerking van het hoogstamfruit. 
De Wroeter is een biologisch landbouwbedrijf en kan dit beheer van de hoogstamboomgaarden uitvoeren mede dankzij de opbrengt van het fruit gecombineerd met de premie voor biologische landbouw.  Heel belangrijk is dus ook het behoud van de premie voor biologische landbouwvoering. 

De hoogstamboomgaarden hebben diverse functies:
- de landschappelijke functie;
- de genetische functie: oude en zeldzame rassen met een grote variatie in uiterlijk en smaak van de vruchten (zie bijvoorbeeld de organisatie van Europom 2014 van zaterdag 11 tot en met maandag 13 oktober 2014 in Alden Biesen (Rijkhoven, Bilzen);
- de cultuurhistorische functie: hoogstamboomgaarden vertegenwoordigen een belangrijke periode uit de agrarische geschiedenis;
- de ecologische en biodiversiteitsfunctie voor dieren, insecten en planten;
- toerisme (bijvoorbeeld wandelingen en fietsen, ‘Dag van de Kers);
- educatief (bijvoorbeeld ‘Bilzen de boom in’, speelboomgaard Voeren, op het domein Speelhof in Sint-Truiden, zelf appelen plukken of rapen en/of zelf appelsap of stroop maken).

“Hoogstamboomgaarden bepalen het typisch karakter van Haspengouw.
We moeten dat ten alle prijzen zo houden”, besluit Ludwig Vandenhove.

Al kapvergunning voor 180 besmette kersenbomen. Het Belang van Limburg, 26-01-2015, p. 21.
Al kapvergunning voor 180 besmette kersenbomen. Het Nieuwsblad, 26-01-2015, p. 20.
Kapvergunning voor 180 besmette kersenbomen. De Standaard, 27-01-2015, p. 35.
"Kaalkap hoogstambomen vermijden". Het Laatste Nieuws, 27-01-2015, p. 21.

Zie ook Studiedag rond Little Cherry Virus van 11-09-2014 en Hoogstamboomgaarden blijven nodig in Haspengouw van 27-06-2014 op deze website.