Op dinsdag 20 november 2018 werd op initiatief van gedeputeerde van Veiligheid Ludwig Vandenhove de eerste Limburgse Dag van de Gemeenschapswacht georganiseerd in Provincie Limburg Opleiding en Training (PLOT), Marcel Habetslaan 7 in Genk.
Er waren om en bij de 80 deelnemers.

Ludwig Vandenhove deed het slotwoord.

Ludwig Vandenhove:  “Bedankt voor jullie talrijke opkomst.
Ik hoop dat deze dag een traditie mag worden. Niet enkel bijscholing is hierbij van belang, maar tevens de uitwisseling van ervaringen op het terrein (‘op de straat’) en goede praktijken  tussen de Limburgse gemeenten en politiezones.

De functie van gemeenschapswacht ligt mij nauw aan het hart, ik heb veel respect voor jullie.
Ik heb de eerste gemeenschapswachten nog weten beginnen.
Het ging toen enkel over langdurig werklozen. In feite was het dus een tewerkstellingsproject.

Aanvankelijk werden gemeenschapswachten ook zo bekeken: door de bevolking en door de collega’s personeelsleden van de gemeente en/of de lokale politie.
Stilaan is daar verandering in gekomen. Bovendien gingen gemeenschapswachten stelselmatig taken overnemen, die voordien door andere personeelsleden en/of politiemensen werden uitgevoerd. Zo is gaandeweg het respect verhoogd en is het statuut verbeterd.

De laatste jaren is er steeds meer ingezet op een verdere professionalisering van de gemeenschapswacht.
Er is een basisopleiding uitgewerkt, er moeten examens afgelegd worden en de opleiding is uitgebreid (bijvoorbeeld conflictbeheersing en sport).
Vanaf 1 oktober 2019 zal het zelfs verplicht zijn om te slagen op de examens binnen de basisopleiding om aan de slag te gaan.
Deze professionalisering is uiteraard een goede zaak – zie ook dit initiatief -, maar de uitgangsdoelstellingen mogen niet verloren gaan: (de eerste) vertrouwenspersonen op straat waar de bevolking iets kan tegen zeggen of iets kan aan vragen. Bovendien zou die professionalisering moeten gepaard gaan met betere loon- en arbeidsvoorwaarden.

Vandaag hebben jullie de kans gekregen om iets bij leren over situaties, waarmee jullie vaak geconfronteerd worden.
De workshops handelden rond ‘Radicalisering’, ‘Eerste Hulp Bij Ongevallen (EHBO)’, ‘Sluikstorten/Zwerfvuil’, ‘Omgaan met jongeren’, ‘Communiceren met anderstaligen’ en ‘Omgaan met roddelen’.

De rol en de taken van de gemeenschapswachten worden groter, maar gelukkig blijft de nadruk liggen op preventie.
Ik ben een grote voorstander van het luik preventie in de veiligheidsketen, er zou nog meer aandacht moeten voor zijn en er zouden nog meer financiële middelen moeten naartoe gaan.
Jullie nemen in dat preventielandschap een prominente plaats in en fungeren als (eerste) aanspreekpunt naar de burger  toe en informeren en sensibiliseren die burger eveneens.

Ik blijf een aanhanger van het model waarbij de verantwoordelijkheid over de gemeenschapswachten onder de lokale politie valt en niet onder de gemeente. Zo kunnen zij eveneens maximaal samen de straat op.”

Zie ook Handhavingsweek Zwerfvuil en Sluikstorten van 27-06-2018 en  Preventieplan woninginbraken van 14-01-2014 op deze website.