“Eind deze maand is het zover: de klimaattop van de Verenigde Naties (VN) in Parijs, die vooruitgang zal trachten te boeken inzake de wereldwijde problematiek van de klimaatopwarming.
Wordt dit ‘de klik’ bij de bevolking en/of de politiek?
Ik hoop het, maar…”, zegt gedeputeerde Ludwig Vandenhove.

“Als beleidsverantwoordelijke voor Milieu, Klimaat en Natuur voel ik mij moreel en politiek verplicht om in Parijs deel te nemen aan de internationale betoging op zondag 29 november 2015.
Ik hoop dat er heel wat Belgen aanwezig zijn, maar ik merk persoonlijk (voorlopig?) weinig animo, zeker bij het brede publiek. Misschien (graag!) ben ik wel verkeerd.
Akkoord, Parijs is niet bij de deur, maar ook niet het einde van de wereld, zeker als het over zo een belangrijk thema gaat.
De uitdaging van de niet-gouvernementele organisaties, de overheid en de politiek is en blijft om de klimaatproblematiek bij de mensen in de Dorpsstraat te brengen. (1)
Pas dan zullen we echt beseffen hoe erg het is.
Ik blijf ervan dromen – een politicus moet realist zijn, maar moet ook durven blijven dromen - dat er in elke Limburgse gemeente een paar ijkpunten zouden zijn, waar we concreet kunnen vernemen hoe we minder C0₂ kunnen uitstoten. (2)

Ik reken erop dat er de komende dagen en weken (eindelijk) een akkoord op Belgisch niveau zal bereikt worden over de verdeling van de klimaatinspanningen.
Het gaat mij voor alles over de inhoud en de beheersing van  de CO₂-uitstoot op termijn, maar ook - zij het in veel mindere mate - over het imago van ons land.
In feite is het onvoorstelbaar dat over zo een maatschappelijk fundamenteel gegeven, dat echt te maken heeft met onze toekomst en die van de komende generaties, enge financiële berekeningen en communautaire beschouwingen gemaakt worden.
‘Politique policienne’ of ‘politieke spelletjes’ begrijp ik als politicus, maar niet in dit dossier.
Het is niet toevallig dat we het warmste Allerheiligenweekend sedert de eerste metingen in 1833 achter de rug hebben.

Uit nieuwe projecties van het Europees Milieuagentschap (EEA) blijkt dat België nog steeds een slechte leerling is.
De Europese Unie (EU) slaagt erin de beperking van de uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 in vergelijking met 1990 (relatief gemakkelijk) te halen.
Naast het indijken van de uitstoot legden de lidstaten doelstellingen vast voor hernieuwbare energie en energiebesparingen.
België moet beter doen om de uitstootdoelstellingen tegen 2020 te halen. Maar ook qua energie-efficiëntie doen we het slecht, enkel qua hernieuwbare energie zitten we op schema. (3)

Discussies over het klimaat worden altijd gevoerd in termen van kosten, niet van baten of opportuniteiten.
Zolang er geen alternatieve maatschappijvisie komt waarbij het Bruto Binnenlands Product (BBP) anders zal berekend worden, is dit niet mogelijk.
Ondanks alle actuele problemen (Griekenland, de vluchtelingenproblematiek) blijf ik in Europa geloven. Zo een fundamentele ingreep zou minimaal op dat niveau tot stand moeten komen om (weer) niet te vervallen in de discussie over concurrentievervalsing tussen landen en bedrijven.
Wat moet er gebeuren? Minder belastingen op arbeid en in de plaats daarvan belastingen op CO₂-uitstoot en gebruik van grondstoffen en werken met een BBP dat rekening houdt met vervuiling, inbreuken op het klimaat, etc.
Dat is de manier om meer lokaal werk te creëren en tegelijk minder het milieu te vervuilen en  de omgeving te belasten. (4)
Neen, de tax-shift, die de federale regering beslist heeft, betekent in zo een operatie in het beste geval een detail.

Ik respecteer onze democratische instellingen, maar als we op het vlak van klimaat echte vorderingen willen maken, zullen we bepaalde maatregelen moeten durven opleggen aan de bevolking. Met andere woorden, meer regelgevend en regulerend optreden.
De slinger gaat nu precies de andere richting uit als we naar de meest recente verkiezingsresultaten kijken, zowel in België en Vlaanderen, als in heel Europa.
Burgers willen blijkbaar steeds minder overheid en zeker minder optreden of minder tussenkomen vanuit de overheid.

Als het over de algemene discussie of principes gaat, krijgen we de bevolking nog mee in klimaatdiscussies. Het wordt echter veel moeilijker als het over concrete dossiers gaat, laat staan als het hen persoonlijk raakt.
Ja als politicus maak ik mij daar zorgen over. Meer nog, ik word er op sommige momenten moedeloos van (maar blijf doorgaan!).
Neem nu dieselgate.
Waarom is er hierover niet meer verontwaardiging bij de bevolking?
Waarom wordt er niet strenger opgetreden tegen diegenen, die daaraan hebben meegewerkt? Waarom wordt dit meer aanvaard in onze maatschappij dan sommige andere ‘misdaden’?
Een ander voorbeeld is de lintbebouwing in Vlaanderen.
Studies hierover maken gaat nog net, maatregelen voorstellen op halflange of lange termijn is al heel wat moeilijker. Nochtans heeft de wijd verspreide   lintbebouwing in Vlaanderen heel wat invloed op het klimaatgebeuren. (5)

Echt iets willen doen aan de klimaatproblematiek is een kwestie van mentaliteit, van maatschappijkeuze. Daarom zou de politiek er over alle beleidsdomeinen heen moeten mee bezig zijn. Maar als ervaren politicus, besef ik hoe moeilijk het is om politici SAMEN bevoegdheden te laten uitoefenen. Nochtans zal het moeten.

De klik zal er eens moeten komen of gaan we wachten tot het te laat is.” 

(1) Cfr. Hans Bruyninckx, directeur van het Europees Milieuagentschap, tijdens de cleantech-missie naar Kopenhagen van 18 tot en met 20 oktober 2015.
Bezoek aan Kopenhagen. www.ludwigvandenhove.be, 23-10-2015.
(2) (4) Voluit voor een duurzaam Limburg. Inspiratie voor een klimaatneutrale provincie. Uitgave van de provincie Limburg, februari 2014, voorwoord Ludwig Vandenhove pp 9-11.
(3) Europa zit op schema, België helemaal niet. De Morgen, 21-10-2015, p. 2.
(5) Verduurzaming van suburbaan Limburg. Onderzoek van de onderzoeksgroep ArcK van de Universiteit Hasselt (UHasselt) naar het verduurzamen van de verlinting (december 2014).  

Zie Klimaattop in Parijs: de klik bij de bevolking en/of de politiek? www.dewereldmorgen.be, 04-11-2015.

Zie ook Bezoek aan Kopenhagen van 23-10-2015 en ‘Wat na Kopenhagen?’ van 09-03-2010 op deze website.