“Ja, ik wou een tekst schrijven over de gebeurtenissen in Turkije en de gevolgen voor de Belgische en Vlaamse politiek. Maar de actualiteit achterhaalde mij. Vandaar dat ik een aantal zaken in hun context tracht te plaatsen”, zegt gedeputeerde Ludwig Vandenhove.

“Voor de gevolgen van de staatsgreep in Turkije op de Belgische en Vlaamse politiek pleit ik voor pragmatische oplossingen. Maar er moet wel over gepraat worden en dan gehandeld worden.
In de bijdrage hieronder ga ik dieper in op een aantal problemen en mogelijke oplossingen. Maar een internationaal probleem vergt ook een internationale of minstens een Europese aanpak.”

Komkommertijd: anders dan anders!

Ik heb geen (inter)nationale politieke ambities meer, maar iemand die zich politieker noemt, moet hier een visie over hebben. Bovendien ben ik als Limburgs gedeputeerde verantwoordelijk voor de financiering van de geloofsovertuigingen, dus ook van de Islam.

Normaal is het nu komkommertijd in de media, maar de recente terreuraanslagen beslissen er anders over.
Niet alleen die gebeurtenissen, ook de forse verklaringen van sommige politieke partijen en politici spelen hier sterk in mee.
Het lijkt alsof deze normaal nieuwsarme periode gebruikt wordt door sommigen om de spierballen nog eens flink te laten rollen. En ja, laten we N-VA maar bij naam noemen.
Blijkbaar voelt N-VA de hete adem van het Vlaams Belang  in de nek. Paniekvoetbal dus.

Is het dan verbazingwekkend dat sommigen zich hierdoor gesteund voelen om sterke racistische uitspraken te doen na de dood van de Belgische tiener Ramzi Mohammad Kaddouri van Marokkaanse afkomst?
Hoe dan ook: vervolgen degenen die zulke dingen schrijven of zeggen.
Er is een racismewet, pas ze toe! (1) Handhaven dus, zoals op zovele andere beleidsdomeinen.

Laten we niet alles op één hoop gooien.  Dit gebeurt door diezelfde politieke partijen en politici en sommige media en commentatoren juist wel en nog al bewust.
Laten we de toestand in de juiste (historische) context plaatsen.

Door deze situaties, die strikt genomen niets met elkaar te maken hebben, aan elkaar te linken, maakt de burger er ook ‘één pot nat van’.
De verklaringen van N-VA van de laatste weken zijn hier niet vreemd aan: beperking van de vrije meningsuiting, afschaffing van  de dubbele nationaliteit en een eigen interpretatie van een ‘gewapend bestuur’ (2)(3)(4).
Het interview met NVA-voorzitter Bart De Wever in Het Belang van Limburg in de weekendeditie van zaterdag 30 en zondag 31 juli 2016 vind ik angstaanjagend. Neen, ik wil niet leven in een samenleving met een gewapend bestuur, zoals de N-VA-voorzitter dat wil voeren als burgemeester van Antwerpen. Passen zijn voorstellen trouwens binnen onze rechtsstaat?
Voor Bart De Wever zijn deze voorstellen niet onlogisch en dat heeft niets te maken met de huidige internationale situatie.
Dat is gewoon het programma van N-VA. Of hoe er gebruik gemaakt wordt van de huidige angstgevoelens en ongerustheid onder de bevolking om bepaalde dingen erdoor te drukken.
We leven in een democratie en ik hoop dat dat nog lang zo mag zijn.
Daar zijn de machten (wetgevende, uitvoerende en rechterlijke) gescheiden en voor mij moet dat zo blijven.

Essentieel is dat wij een grondwet hebben en een heel uitgebreide wetgeving op alle beleidsdomeinen.  In het kader van de terroristische dreiging bijvoorbeeld is de wetgeving al verstrengd. (5)
Vooraleer nieuwe regels uit te vaardigen, moeten we bekijken of sommige voorvallen of gebeurtenissen niet kunnen beoordeeld worden op basis van dat bestaand instrumentarium.
Het is een beetje een ziekte van deze tijd: wetten, decreten en regels blijven bijmaken, maar controle en/of handhaving is er niet of veel te weinig. De overheid verzwakt haar positie daardoor in plaats van ze te versterken.

Integratie los je niet op met een discussie over een formeel document en veel theorie, zoals de verklaringen over de dubbele nationaliteit, maar in de praktijk. (6)
De vrije mening is al genoeg aangetast. En er zijn de talrijke recente maatregelen in het kader van de terrorismebestrijding.
Bijkomende regels hebben geen zin, wel een beetje meer zelfcontrole van ons allemaal. Waarom is het nodig om bijvoorbeeld uitgebreid, frequent en vooral expliciet te berichten over hoe de tweede terreurverdachte van  de moord op  de geestelijke vorige week in Saint-Etienne-du-Rouvray (Frankrijk) om het leven is gebracht (door zijn hoofd uit elkaar te schieten)?

En Turkije?
Ik wil het in deze bijdrage vooral ook hebben over de mislukte staatsgreep in Turkije en bepaalde gevolgen hiervan voor de Belgische samenleving.
Ik probeer een aantal concrete voorstellen te doen, die natuurlijk niet spectaculair overkomen, zoals heel wat andere, die ik via de media verneem.
De bedoeling van deze tekst is antwoorden trachten te bieden op bepaalde maatschappelijke en politieke vragen van de laatste weken.
Het zijn ideeën, die mee kunnen genomen worden in het debat dat hier moet over gevoerd worden.

Alle geloofsovertuigingen moeten hierbij op één lijn geplaatst worden. Dus geen specifieke maatregelen voor deze of gene geloofsovertuiging.

Er is veel te doen rond de subsidiëring van de moskeeën.
Ik ben ervoor dat die subsidiëring voortgezet wordt, zoals voor alle geloofsovertuigingen. Zo weten we (in principe) wat er gebeurt in die moskeeën en bij de andere geloofsovertuigingen. Maar voor mij is dat tevens een principiële zaak.
Door het subsidiëren van geloofsovertuigingen kan de overheid zorgen voor een echt diversiteits- en intercultureel en interreligieus beleid.
Dat is dezelfde reden voor mij om pro de financiering van politieke partijen te zijn.
De politiek, de overheid moet het pluralisme op alle domeinen stimuleren en moet verenigen, niet verdelen. Dat mag bijgevolg geld kosten.
Ik zou mij niet verzetten tegen het Duitse systeem, waarbij de financiering enkel gebeurt door de aanhangers van die geloofsovertuiging. Maar gezien de geschiedenis van ons Belgisch systeem lijkt mij het invoeren hiervan nu de zaken alleen maar meer op de spits te drijven.

De controle op de besteding van de middelen moet inderdaad beter en transparanter gebeuren. Maar in Limburg werk(t)en we daar sowieso al aan, los van de gebeurtenissen in Turkije.
Dit betreft geen specifieke regeling, maar een algemene regeling voor alle geloofsovertuigingen.
Zij moeten hierbij op één lijn geplaatst worden.
Dat is wat we moeten doen: alles bekijken binnen de huidige bestaande wetgevingen, geen specifieke aanpassingen in functie van één doelgroep. Dat heb ik als burgemeester van Sint-Truiden ook altijd geprobeerd via het gevoerde asiel- en migratiebeleid: algemene regels en geen uitzonderingen.
De slechte administratieve afhandeling van de rekeningen en de begrotingen van de moskeeën moet verbeteren, maar pakweg 20 jaar geleden was het ook niet allemaal perfect met de kerkfabrieken. Tegenwoordig wel, er bestaan éénvormige boekhoudkundige programma’s voor. Dit moet ook gebeuren voor de moskeeën en de andere geloofsovertuigingen, maar laten we niet vergeten dat het hier om een vrij recente wetgeving gaat.
Dat is de correcte vergelijking, geen enkele andere.
Hierbij moet de hele financiering transparant gebeuren, zodat we ook kunnen nagaan of er bepaalde financiering is vanuit bijvoorbeeld Saoedi-Arabië (het Wahabisme).
Indien we als Vlaamse, provinciale of gemeentelijke overheid subsidiëren, zouden we bepaalde voorwaarden kunnen (moeten) opleggen in deze specifieke wetgeving wat eventuele buitenlandse financiering betreft.
Ik ben daar voorstander van.
Voor het overige is er de algemene (terrorisme)wetgeving.

Mag er aan politiek gedaan worden in de moskeeën?
Wat mij betreft niet, maar wat is de realiteit?
Laten we de zaken in hun (historische) context plaatsen.
Zijn we de tijd vergeten dat er vanop de kansel in de kerken afgeroepen werd voor wie er moest gestemd worden?
Ik herhaal, ik ben ervoor dat er niet aan politiek gedaan wordt in de moskeeën, maar is er één democratische partij, die er tot nu toe niet langs gaat bij verkiezingen om er stemmen te ronselen?
Hetzelfde in Zuid-Limburg in de Sikh’s-tempels, hoewel het hier gaat om een niet-erkende religie.
De huidige Vlaamse wetgeving bepaalt dat alle bestuurshandelingen (bijvoorbeeld verslagen van vergaderingen) in het Nederlands moeten gebeuren, maar dat de taal - wat het religieuze aspect betreft - vrij is.
We moeten durven nadenken om ook de preken telkens in het Nederlands te laten doorgaan of om ze minstens te doen vertalen (dus in 2 talen).
We zouden dit kunnen opnemen in de subsidievoorwaarden. Maar  ook hier weer even de historische context: begreep de gemiddelde Vlaamse kerkganger iets van de preek toen dit tot in de jaren ’60 in het Latijn gebeurde?
Wat te denken van een engagementsverklaring of zelfs een verklaring op eer dat er niet aan politiek gedaan wordt, die zou moeten ondertekend worden door de diverse geloofsovertuigingen?
Dat lijkt mij al iets praktischer en meer toepasbaar dan heel wat andere voorstellen, die ik soms hoor. Kunnen we zo bijvoorbeeld de (on)duidelijke verhouding tussen het Turkse Directoraat voor Religieuze Zaken Diyanet en de AKP (voorlopig) niet verder uitklaren?
Voor het overige moeten hierover  vanuit de Europese Unie (EU) of bilateraal gesprekken gevoerd worden met Turkije.
Dit alles controleren? Dat is niet haalbaar en wat mij betreft tevens niet wenselijk. Dus moeten we de burger ook niet wijsmaken dat dit gaat gebeuren.
Er zijn veel belangrijker dingen in onze maatschappij, die controle (lees handhaving) verdienen.   

Ik blijf voorstander van een strikte scheiding tussen Kerk en Staat.
Voor mij mag dit meer expliciet in de grondwet opgenomen worden, maar dan moet er in de praktijk ook iets mee gebeuren.
Een theoretische discussie, daar heeft niemand iets aan.
Samen met de explicitering in de grondwet pleit ik voor het uittekenen van een kader, waarbinnen concrete dossiers of problemen telkens zouden kunnen afgetoetst worden.  En daarbinnen moet er enige soepelheid en pragmatisme zijn in vergelijking met de historische context.
In een samenleving moeten mensen verenigd worden, niet gescheiden.
We kunnen niet ineens alles veranderen wat zolang anders is gelopen.
Het meest treffende voorbeeld in Vlaanderen: wat doen we dan met het katholiek onderwijs?
Persoonlijk ben ik grote voorstander van 1 officieel net, maar gaan we daarvoor de revolutie ontketenen in Vlaanderen?
Wederzijds begrip, pragmatisme, compromisbereidheid, zaken in hun context plaatsen zijn hier  de sleutelwoorden.
Duidelijk is wel: de geloofsovertuiging moet zich aanpassen aan de Staat, niet omgekeerd!

Voor de moskeeën wordt dikwijls gesuggereerd dat een Europese interpretatie van de Koran een oplossing zou zijn.
Ik ben het daarmee eens, maar kan dit dan enkel gebeuren door Imans, die een specifieke Europese of Vlaamse opleiding gekregen hebben? Dat is een mogelijkheid, maar ook hier moet weer gezocht worden naar vergelijkingspunten met de andere erkende geloofsovertuigingen.
Waarom voor de éne geloofsovertuiging dit organiseren vanuit de overheid en voor een andere dit intern en/of via eigen kanalen laten gebeuren? Bovendien moet er dan overeenstemming zijn over wat zulke Europese interpretatie van de Koran is.
Waar moet die overeenstemming bereikt worden? En is dit net geen vermenging van Kerk en Staat?
Veel vragen dus.
Ik pleit ervoor om hierover het debat echt te beginnen. Praten dus, maar dan ook handelen.

En de Belgische politici?
Ik ben Socialist en ik ben dat overal ter wereld. Zo gaat dat nu éénmaal voor een oude Socialist. Maar ik ga er van uit dat dat hetzelfde is voor een Christendemocraat of een Liberaal.
Actief Socialist zijn, houdt in dat ik mij kan terugvinden in de  grote principes ervan, internationaal en Belgisch/Vlaams. Maar dat houdt ook in dat ik (soms) met een aantal stellingnames minder gelukkig ben. Dat zal wel gelden voor iedereen die een bepaalde ideologie aanhangt.

Iedereen moet dat voor zichzelf individueel uitmaken, maar dat wil ook zeggen dat zij/hij zich daarnaar moet gedragen. En hetzelfde geldt voor de politieke partijen ten aan zien van de leden.
Intern heb ik daar altijd mijn visie over gegeven en ik zal dat blijven doen.
Ik besef dat sp.a nu extra wordt geviseerd omwille van bepaalde gebeurtenissen, onder andere in Beringen. Maar elke democratische politieke partij wordt daar in meerdere of mindere mate mee geconfronteerd
Mijn uitleg: de Socialisten waren de eerste democratische partij, die allochtonen ‘opving’ toen ze in België/Vlaanderen toekwamen.
Dit had eerder te maken met het sociale aspect van het partijprogramma dan met andere elementen. Vandaar bijvoorbeeld de verwevenheid met de mijngemeenten in Limburg.
Voor alle duidelijkheid: het kan niet dat problemen in/van een ander land hier in België ‘uitgevochten’ worden! 

Dit is mijn visie op een aantal elementen, die onze Belgische/Vlaamse samenleving beroert.
We moeten er door, want anders blijven we dat voor ons uitschuiven. Maar we moeten ook beseffen dat heel wat van deze elementen afhankelijk zijn van internationale evoluties (bijvoorbeeld gesprekken van Turkije met de EU).  

(1) Straffen! (1). www.ludwigvandenhove.be, 03-08-2016.
(2) N-VA pleit voor grenzen aan vrije meningsuiting voor ‘collaborateurs’ van terrorisme. www.standaard.be, 27-07-2016.
(3) “Je bent Belg óf Turk”. Het Belang van Limburg, 29-07-2016, p. 1. “We moeten dubbele nationaliteit ter discussie stellen”. Het Belang van Limburg, 29-07-2016, pp 2-3.
(4) Bart De Wever legt Belgische Patriot Act op tafel. Het Belang van Limburg, 30-07-2016, p. 1. “Patriot Act moet er na de grote vakantie zeker komen” N-VA-voorzitter Bart De Wever. Het Belang van Limburg, 30-07-2016, pp 6-7.
(5) Ook Geens fluit De Wever terug: "Angst is slechte raadgever voor bewindslieden". www.demorgen.be, 31-07-2016.
(6) Marokkaan, Belg, maar vooral Truienaar! www.ludwigvandenhove.be, 06-08-2016.

Zie ook Turkije. www.dewereldmorgen.be, 10-08-2016.

Zie onder andere Marokkaan, Belg, maar vooral Truienaar! van 06-08-2016 en Straffen! (1) van 03-08-2016 op deze website.