Corona tast ook de lokale democratie aan

Door Ludwig Vandenhove op ma, 14/12/2020 - 11:30

“Burgers, maar ook politici, beseffen steeds minder hoe dankbaar we mogen zijn van in een democratie te leven”, zegt gemeenteraadslid Ludwig Vandenhove. “Dat geldt ook en zeker voor de lokale democratie, het bestuursniveau dat het dichtst bij de burger staat.
Ik kan dat als 'ancien' niet genoeg blijven herhalen.

Zo blijkt het aantal klachten sinds Corona bij de Gouverneurs serieus toegenomen, omdat meerderheden gebruik, lees misbruik, maken van de situatie om nog minder rekening te houden met de oppositie. Meerderheid en oppositie zijn nochtans gewoon verschillende kanten van dezelfde medaille.

Tussen maart en oktober 2020 zijn er in Vlaanderen meer dan honderd Coronagerelateerde klachten ingediend. (1) Voor een stuk is dat misschien logisch, omdat gemeentebesturen niet gewoon waren om niet-lijfelijk en digitaal te vergaderen. Maar voor een stuk gebeurt het bewust door colleges van burgemeester en schepenen met medewerking van hun meerderheid.
Opvallend is dat meer dan de helft van de klachten aanvaard zijn door de respectievelijke Gouverneurs.

Afhankelijk van de omvang van de gemeente en/of de beschikbaarheid van voldoende grote zalen om veilig te vergaderen -de volksgezondheid gaat voor alles- is het begrijpelijk dat niet overal in Vlaanderen fysieke gemeenteraden tot de mogelijkheden behoren. Maar dat mag onder geen enkel beding een argument zijn om de lokale democratie niet ten volle te laten spelen.

In principe is digitaal vergaderen verboden.
Via een tijdelijke maatregel heeft Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers digitaal vergaderen mogelijk gemaakt. Maar de voorwaarden zijn duidelijk, ik citeer: “Een audiovisuele livestream is verplicht en de procedure voor geheime stemming moet aan de noodzakelijke democratische voorwaarden voldoen.”

Ik ben akkoord met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) dat er best een decretaal kader voorzien wordt om digitale of hybride vergaderingen mogelijk te maken, maar het moet een uitzondering blijven.
Zoals nu met Covid-19 of voor een lokale mandataris, die zich om een grondige reden, bijvoorbeeld een zware ziekte, niet kan verplaatsen naar de gemeenteraad.

En in Sint-Truiden?
Wij hebben één keer fysiek vergaderd in de Gazo-site met voldoende en veilige afstand, voor het overige is alles online gebeurd via Teams. Ook de commissievergaderingen verlopen, op een zeldzame uitzondering na, via Teams.
Wij kunnen als gemeenteraadsleden niet individueel stemmen, alles gebeurt via de fractieleider, die namens de hele fractie ja, neen of onthouding zegt.
Inmiddels is er een poging ondernomen om via een systeem iedereen toe te laten individueel te stemmen, maar bij een proef tijdens de commissievergadering van dinsdag 2 december 2020 bleek het systeem heel wat hiaten te bevatten, ondanks de inspanningen van de dienst informatica.

Wij hebben vooralsnog geen klacht ingediend bij de Gouverneur tegen deze gang van zaken. Wij moeten immers al zo dikwijls klacht indienen tegen niet-decretale, lees onwettelijke, beslissingen van de CD&V-N-VA-Open Vld meerderheid. Maar deze situatie kan natuurlijk niet blijven duren, zeker als wij zien dat op heel wat plaatsen in Vlaanderen klachten tegen gelijkaardige situaties aanvaard worden door Gouverneurs.

Er bestaan systemen om toe te laten dat er op een eenvoudige manier individueel, en zelfs geheim, gestemd wordt in bijvoorbeeld andere gemeenteraden en zeker in het federale en het Vlaamse parlement.
Kost dat 'stukken van mensen'? Neen, maar het kost iets, vraagt inspiratie en organisatie en vooral een normale houding ten opzichte van de oppositie.
Voor mij mag democratie iets kosten, het kan ertoe bijdragen dat wij misschien opnieuw beseffen hoe belangrijk is ons democratisch systeem is.
Waar wacht de CD&V-N-VA-Open Vld-meerderheid op?". (2)