Recent heb ik de cijfers opgevraagd aan Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir over het aantal vergunningen voor megastallen.
Hieruit blijkt dat het aantal vergunningen voor intensieve veeteeltbedrijven de voorbije drie jaar verdrievoudigd is.(1)

Via sociale media en via Landbouwleven heeft de Limburgse landbouwer Mathieu Steensels hierop gereageerd. (2)
Als sp.a staan wij achter zijn visie als fiere, hardwerkende landbouwer en hebben wij daar veel respect voor. Op één vlak delen wij echter zijn mening niet: de schaalgrootte en de constante schaalvergroting van landbouwbedrijven.

Wij begrijpen de individuele landbouwers. Zij zijn eveneens het slachtoffer van het gebrek aan visie uit het verleden.

We kunnen als politici, maar ook als samenleving, toch niet blind zijn voor de objectieve wetenschappelijke vaststellingen, die steeds maar terugkeren.
Een torenhoog stikstofprobleem (N) in de lucht, bodem en water met enorm negatieve gevolgen voor de natuur en de volksgezondheid.
De cijfers zijn ronduit dramatisch: de aanwezigheid van ammoniak in de lucht (NH3) is sinds 2008 niet gedaald en de laatste jaren is er zelfs een stijging.
Deze verhoging is te wijten aan de wildgroei aan stallen, slecht functionerende gaswassers en een instabieler klimaat.
Landbouw is verantwoordelijk voor 95% van de ammoniakuitstoot. (3)

Het wordt tijd dat we in Vlaanderen kiezen voor de echte landbouw en de megabedrijven, de industriële veeteeltbedrijven, links laten liggen.
Kiezen voor de gezondheid van de omwonenden en een kwalitatief milieu- en klimaatbeleid.
Vlaanderen moet hieromtrent dringend een andere politiek uittekenen.

Waar wachten we op in Vlaanderen?

De landbouwsector lijkt uit elkaar te vallen in grote agro-industriële projecten enerzijds en bio-landbouw voor nichemarkten anderzijds.
De traditionele landbouwers vallen meer en meer uit de boot.

Is Corona net niet het alarmsignaal dat we nodig hebben om het echt anders gaan aan te pakken?
Onlangs nog hebben een aantal vooraanstaande Belgische wetenschappers, onderzoekers, dierenartsen en andere organisaties in een OPEN brief gewezen op het gevaar voor de volksgezondheid van eventuele virusoverdracht van mens op dier.
Specifiek zijn er voor de veehouderij, naast mogelijke virusoverdracht, bijkomende gezondheidsrisico’s, zoals fijnstof, endotoxinen, geurhinder en resistentie tegen antibiotica.
Om dan nog niet te spreken over de gevolgen voor de natuur en het klimaat van de ammoniakuitstoot. (4)  
Genoeg actuele discussies over teveel of te weinig maatregelen over de huidige uitbraak, maar wat ik mis, is het debat over hoe we het in de toekomst best aanpakken om nieuwe of vergelijkbare uitbraken aan te pakken.

Meer dan ooit is er dringend een maatschappelijk en politiek debat nodig over welk soort landbouw we willen in Vlaanderen.
Nu wordt de discussie al te vaak verengd tot de omgeving en de betrokken inwoners, die zulke bedrijven terecht liever niet zien komen in hun omgeving.
De betrokken lokale besturen ontberen vaak de nodige technische kennis om deze aanvraagdossiers kwalitatief te kunnen beoordelen.
De aanvraag van een omgevingsvergunning, het organiseren van een openbaar onderzoek, het indienen van bezwaren, het adviseren door de betrokken gemeente en het uiteindelijk beslissen door de deputatie of de Vlaamse minister (in het geval van beroep).
Voor de omwonenden, die nochtans actiever zijn dan ooit, is het een ongelijke strijd. De aanvragers schakelen immers de duurste advocatenkantoren in.

Als sp.a willen we naar een meer kleinschalige, meer duurzame en meer diervriendelijke landbouw.
De agro-industrie hoort daar niet bij.

Wij steunen als sp.a de oproep van de Bond Beter Leefmilieu (BBL) vzw voor een strategisch plan voor de veesector en een gesprek zonder taboes. Zo kan een antwoord geboden worden op de vraag welke veestapel we per regio kunnen houden zonder de milieugebruiksruimte te overschrijden. Nieuwe stallen kunnen wel degelijk bijdragen aan een lagere milieudruk op voorwaarde dat oude, minder efficiënte stallen verdwijnen en de veestapel inkrimpt.
Individuele landbouwers kunnen nog investeren via het systeem van ‘staldering’.
Hierbij wordt voor elke nieuwe stalcapaciteit een even grote hoeveelheid aan oudere, meer vervuilende stallen afgebroken. (3)

Laten we het politieke en het maatschappelijke debat snel openen in Vlaanderen.
We kunnen gebruik maken van de Green Deal en het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) als instrumenten om een andere landbouw mogelijk te maken.

• (1)’Vergunningen voor megastallen verdrievoudigd’, www.ludwigvandenhove.be, dinsdag 17 november 2020.

• (2)’Limburgse landbouwer schrijft aangrijpende brief aan minister Zuhal Demir’, www.landbouwleven.be, donderdag 19 november 2020.

• (3)Laurens De Meyer, ‘Hoe we de stellingenoorlog over veestallen kunnen ontmijnen’, Nieuws, www.bondbeterleefmilieu.be, vrijdag 20 november 2020.

• (4)'’Dringend onderzoek relatie dieren/volksgezondheid nodig’, www.ludwigvandenhove.be, dinsdag 1 september 2020.

• ’De echte boer’, www.ludwigvandenhove.be, maandag 21 oktober 2019.
   
• Foto: landbouwleven.be