Zondag 29 oktober 2017 was het Dag van de Stilte. (1)

Een ideale gelegenheid om 5 jaar stiltegebied Zwarteput te vieren.

"Het stiltegebied Zwarteput ligt verspreid over Zutendaal, Lanaken en Bilzen en kreeg in 2012 een kwaliteitslabel van de Vlaamse overheid: 3 sterren voor de kern en 2 sterren voor de rand", zegt gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur Ludwig Vandenhove.

"Het label wordt voor 10 jaar verlengd. Zo blijft Zwartepunt een topgebied wat stilte betreft."

Op zondag 29 oktober 2017 werd er een overeenkomst ondertekend tussen de 3 schepenen van Leefmilieu en Natuur (Harry Vanherf, Zutendaal, Christel Gorissen, Lanaken en Veerle Schoenmaekers, BIlzen) en de provincie Limburg, waarbij ze zich engageren om de stilte in het gebied verder te behouden en te stimuleren.

Dit officiële moment vond plaats aan het driegemeentenpunt Roelerbeek.

Vlaanderen telt 8 stiltegebieden, waarvan er zich 4 in Limburg bevinden.

www.stiltegebieden.be

Hieronder vindt u de perstekst.

Zwarteput viert 5 jaar stilte                                         

Op de grens van Zutendaal, Lanaken en Bilzen ligt Zwarteput, een gebied met veel natuur en geschiedenis. In Zwarteput is het ook stil. Zo stil zelfs dat het gebied in 2012 een kwaliteitslabel stiltegebied kreeg van de Vlaamse Overheid met drie sterren voor de kern en twee sterren voor de rand.

Op 29 oktober wordt dit label voor 10 jaar hernieuwd. De stilte laat nog steeds van zich horen in Zwarteput!

Zwarteput is één van de vier officiële stiltegebieden in Limburg. De andere zijn Gerhagen (Tessenderlo), KempenBroek ( Kinrooi, Bocholt en Bree) en Altenbroek (Voeren). Onze provincie kent veel meer stille plekken. Alleen is de geluidskwaliteit in de vier officiële stiltegebieden wetenschappelijk gemeten en getoetst aan criteria.

Het stiltelabel is een Vlaams initiatief

Het overkoepelende Vlaams beleid voor stiltegebieden gebeurt door het Vlaams Departement Omgeving (sinds 1 april vormen de vroegere departementen Leefmilieu, Natuur en Energie en Ruimte Vlaanderen samen het Departement Omgeving). Of een gebied in aanmerking komt voor het kwaliteitslabel stiltegebied wordt onderzocht op basis van een aantal akoestische kwaliteitscriteria die werden ontwikkeld door de universiteit Gent. De aanvraag van het kwaliteitslabel is vrijwillig en gebeurt op initiatief van de gemeente en de provincie. Op dit ogenblik werd aan 8 gebieden in Vlaanderen een kwaliteitslabel stiltegebied uitgereikt. Meer informatie op www.stiltegebieden.be.

Het stilteverhaal is een positief verhaal

De grootste kracht van het stiltelabel is de wervende en sensibiliserende functie. Daarom is één van de bijkomende voorwaarden voor toekenning van een label dat zowel politiek, middenveld als burgers worden betrokken. Het Departement Omgeving stelt het zo: “We zien dat het werkt. In gemeenten met gebieden met een kwaliteitslabel wordt actief gewerkt rond het thema. Bewoners en gebruikers pikken daar graag op in en willen mee de positieve boodschap uitdragen. Waar het verhaal ooit startte vanuit akoestisch oogpunt, is de beweging errond veel ruimer geworden.”

Limburgs stilteproject

In Limburg werden tussen 2009 en 2015 vier stiltelabels uitgereikt en vier stiltegebieden afgebakend. Ludwig Vandenhove gedeputeerde van Milieu en Natuur verduidelijkt, “Die labels waren vijf jaar geldig. Gerhagen, Kempen~Broek - en nu ook Zwarteput - hebben intussen een nieuw stiltelabel gekregen dat tien jaar geldig is. Dat betekent dat de geluidskwaliteit in de gebieden gegarandeerd is.  De sterkte van het Limburgse stilteproject lag in de samenwerking tussen diverse partners, elk met hun expertise, en in het feit dat het proces in vier gebieden tegelijkertijd liep. Dat leverde heel wat kennis en producten op die konden gedeeld worden. Elk stiltegebied heeft ook een eigenheid. In Zwarteput kan je ‘Het pad der zinnen’ ontdekken of frappante stiltestenen bewonderen. Betekent het stiltelabel nu dat je in Zwarteput op je tenen moet lopen? Nee zeker niet. Zingende vogels, stromend water en geluiden die bij het gewone dagelijkse leven horen, zijn normaal in Zwarteput. En laten we vooral niet vergeten dat stilte en ruimte een positieve invloed hebben op de gezondheid van de mens.”

Fier op de sterren

Een stiltelabel met drie sterren voor de kern en twee sterren voor de rand, is iets om trots op te zijn. De bevoegde schepenen van natuur en milieu verwoorden het zo: 

Harry Vanherf  Zutendaal:

“In het begin van de jaren negentig werd in opdracht van het provinciebestuur van Limburg een geluidskaart van de provincie opgesteld. Samen met het militair domein werd in Zutendaal het 1.460 ha grootte gebied ten zuiden van de gehuchten Broek, Stalken en Roelen uitgekozen als potentieel  stiltegebied. De opmaak van het Landschapsplan Kempens-Haspengouws overgangsgebied vormde de aanzet tot de ontwikkeling van hetzelfde gebied tot stil gebied.

De erkenning van de Vlaamse overheid volgde en maakte van Zwarteput, dat als naam gekozen werd voor dit bronnengebied omdat het centraal gelegen is op de grondgebieden van Bilzen, Lanaken en Zutendaal en één van de stilte plekjes van het hele gebied is, in 2012 een landelijk stiltegebied met drie sterren. Vandaag zijn we vijf jaar later en de gemeente Zutendaal is trots dat Zwarteput nog langer het label stiltegebied mag dragen.”

Christel Gorissen Lanaken

“Omdat we in een wereld leven waarin er vrijwel constant geluid is, ben ik mij er niet altijd van bewust hoe dat constante lawaai mijn innerlijke rust verstoort. Pas als de radio of de dampkap wordt uitgezet, pas als ik in het bos rondloop, voel ik dat mijn adem vrijer wordt.

Ik merk dat niet iedereen evenveel behoefte heeft aan stilte. Sommige mensen worden er zelfs onrustig van. Maar voor mensen die stilte zoeken, is het belangrijk om aangename plekken te hebben waar ze deze kunnen vinden. Op het stilste punt van het stiltegebied valt niet de afwezigheid van geluid op, maar juist de aanwezigheid van natuurlijke en aangename geluiden. 

Het is m.i. belangrijk dat we als gemeente ook investeren in het creëren en onderhouden van zulke aangename plekken, dat mensen de gelegenheid hebben om in nabijgelegen stiltegebieden van de natuurlijke stilte en rust te genieten. Ik hoop dat tijdens de afgelopen vijf jaar veel mensen in Zwarteput wandelden en ze het even aangenaam vonden als ik. Ik geniet er elke keer van als ik hier wandel.”

Veerle Schoenmaekers Bilzen

“Ook Bilzen is meer dan tevreden met de verlenging van het label in het stiltegebied Zwarteput. De stad Bilzen biedt hiermee aan de bevolking een plaats om te onthaasten. Deze plaats gaat in de toekomst nog aan waarde toenemen door de opname van dit gebied in het Werelderfgoed Hoge Kempen waarvan het definitief dossier in januari 2018 wordt ingediend. Daarnaast is aan de overzijde van het Albertkanaal een enorme groene zone via het RUP Munsterbos bijgekomen. Die zal ook positieve effecten hebben op het stiltegebied zelf.”

Folders en kaarten in verband met het stiltegebied zijn te bekomen op de toeristische diensten van de gemeenten Zutendaal, Lanaken en Bilzen.

Zie ook Stiltelabels van 14-07-2017 op deze website.

(1) ‘Dag van de stilte’ is een jaarlijkse sensibiliseringscampagne die de waarde van vertragen, verstillen en kwaliteitsvolle aandacht in Vlaanderen, Brussel en Nederland maatschappelijk aan de orde stelt.
Zie www.dagvandestilte.be

Zie onder andere Zwarteput viert een jaar stiltegebied. Het Belang van Limburg, 31-10-2017, p. 4. Label stiltegebied Zwarteput met 10 jaar verlengd. Het Laatste Nieuws/Limburg, 31-10-2017, p. 15.