“Voldoende fruitplukkers in Haspengouw is al jaren een probleem”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove.
“In de huidige Corona-tijden is het vraagstuk weliswaar nog groter, maar dat mag ons niet blind maken voor het structurele probleem.

Omdat heel wat potentiële seizoensarbeiders uit het voormalig Oostblok nu niet afzakken naar België en Vlaanderen omwille van Covid-19 zit de landbouw- en fruitsector met een extra probleem.
Het is in normale seizoenen al erg, maar nu is het nog erger.

De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat dit een structureel probleem is, waar best een structurele oplossing zou voor gezocht worden.
Het is elk jaar, in het voorjaar, alle hens aan dek. Bovendien moeten we er rekening mee houden dat in de vroegere Oostbloklanden de levensstandaard stelselmatig omhoog gaat, zodat steeds minder nationaliteiten nog bereid zijn naar hier af te zakken. Binnen een (beperkt?) aantal jaren zal deze stroom bijgevolg stilvallen.

Waarom willen onze eigen werknemers niet werken in de fruitpluk?
Er zijn ongetwijfeld veel redenen, maar de voornaamste zijn dat het zwaar werk is en dat de lonen relatief laag liggen ten opzichte van andere sectoren.

De structurele oplossing(en)?
Ofwel moet er iets aan de arbeidsvoorwaarden, lees de lonen, verbeteren voor mensen van hier.
Ofwel moeten we durven nadenken over tijdelijke economische immigratie van buiten de Europese Unie (EU) eens de voorraad EU-werkkrachten opdroogt. Maar ook dat betekent serieuze arbeids- en leef- en woonomstandigheden voor de periode dat de buitenlandse arbeidskrachten hier verblijven. Bovendien moeten we altijd rekening houden met het feit dat alle buitenlandse werknemers niet meer teruggaan, zelfs al moeten ze in de illegaliteit verdwijnen. Precies omwille van dat laatste gegeven wordt hier nooit een ernstig debat over gevoerd.
Het zal een mix van beide voorstellen zijn, aangevuld met het maximaal motiveren en inschakelen van asielzoekers wiens procedure tot officiële erkenning loopt.

De Vlaamse regering heeft nu een aantal nieuwe maatregelen genomen om de arbeidsreserve te verhogen. Zo zijn de voorwaarden versoepeld om asielzoekers in te schakelen en om tijdelijk technisch werklozen in te schakelen.
Deze laatsten mogen zelf tot 75 % van hun uitkering behouden naast wat ze met fruitplukken verdienen.

De Vlaamse overheid heeft nu zelfs een specifieke website ontworpen: www.helpdeoogst.be. Maar waarom is daar nu plots weer alle aandacht voor?
Toen ik enkele maanden geleden globale cijfers qua tewerkstelling in de fruitsector opvroeg aan de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) werd ik doorverwezen naar de Boerenbond (BB). De cijfers van het aantal vacatures en het aantal geïnteresseerde niet werkende werkzoekenden kon ik wel krijgen.
Zoiets zegt veel.
Let op: zeker geen kritiek op de VDAB, die het steeds met minder geld en minder personeel moet doen.

Ik heb tijdens de onlinevergadering van de Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van woensdag 8 april 2020 deze tewerkstellingsproblematiek opnieuw aangehaald, net zoals een aantal andere problemen, waarmee de landbouw en fruitteelt nu kampt als gevolg van Corona (het al dan niet openen van alle zaken in de sierteelt, een overzicht van het aantal landbouw- en fruitteeltbedrijven, die al een beroep gedaan hebben op de algemene Vlaamse economische steunmaatregelen, eventuele opkoopregelingen en nieuws over compensaties vanuit de EU).

• (1)’Website moet land- en tuinbouw aan voldoende seizoensarbeiders helpen’, Belga, dinsdag 14 april 2020.
   
• Zie onder andere ook ‘Boerenbond (BB) is er weer!’ van vrijdag 27 maart 2020 op deze website.
   
• Foto: shutterstock.com