“De afgelopen maanden zijn alle erkende Limburgse moskeeën bezocht door de administratie van de provincie Limburg om na te gaan of de toegekende subsidies gebruikt worden, waartoe ze zijn uitgekeerd”, zegt gedeputeerde van Confessionele en Niet – Confessionele geloofsgemeenschappen Ludwig Vandenhove.
“Op een aantal plaatsen ben ik persoonlijk meegegaan.

Over het algemeen is de situatie goed.

Wat een verschil met enkele jaren geleden.

De administratie ondersteunt en helpt de bestuursleden in plaats van enkel strikt hun controlefunctie uit te oefenen. Zo moet het ook.”

Het laatste bezoek vond plaats aan de Sultan Ahmet moskee in Heusden-Zolder (Pastoor Paquaylaan 77).

Hieronder vindt u het artikel dat hierover verschenen is in De Standaard van dinsdag 19 juni 2018 en de perstekst en de exacte cijfers.

PERSBERICHT
Plaatsbezoeken moskeeën

Vandaag worden de plaatsbezoeken van de Provincie aan de 12 erkende moskeeën afgerond met een bezoek aan de Sultan Ahmet moskee te Heusden-Zolder. Op vraag van de provincieraadsleden is de boekhoudkundige controle door de provinciale administratie dit jaar in de lokalen van de moskeeën zelf gebeurd. Op die manier gebeurt de controle ter plaatse niet alleen fysiek, maar is ze ook efficiënter, omdat de toelichting die nodig is onmiddellijk kan worden gegeven.

De moskeeën hebben lang moeten wachten op hun erkenning tot islamitische geloofsgemeenschap (IG) en de eraan verbonden financiering.

De provincie Limburg is decretaal verplicht om financieel bij te dragen in de werking van 12 erkende islamitische gemeenschappen, de kathedrale kerkfabriek van de bisschop van Hasselt en vijf erkende orthodoxe kerkfabrieken. Daarnaast financiert de Provincie ook de Instelling voor Morele Dienstverlening Limburg op basis van een federale wet.

Aanvankelijk lagen de verwachtingen zeer hoog: er werd verondersteld dat de Provincie na de erkenning hun volledige werking zou betalen, maar dat is niet het geval. De financieringsverplichting van de Provincie is beperkt tot een deel van de activiteiten van de IG, namelijk de materiële en financiële kosten van de geloofsbelijdenis in de gebedsruimte en de rituele wassing die daar onderdeel van uitmaakt. Alleen voor deze kosten kan een moskee rekenen op provinciale toelagen.

Alle andere socio-culturele activiteiten, alsook aspecten in het kader van de eredienst die niet tot de bevoegdheid van de IG behoren, onder meer het ‘inhoudelijke’ van de eredienst (zoals bijvoorbeeld de opleiding van de imam, de preek van de imam, …) zijn voor de VZW die de lokale moslimgemeenschap vertegenwoordigt. De erkende IG verschilt dus juridisch van de achterliggende VZW

De Provincie financiert met andere woorden niet de activiteiten tussen de gelovigen onderling of tussen gelovigen en andersdenkenden (jeugd- en vrouwenwerking, huistaakbegeleiding, sportieve en recreatieve activiteiten, iftar, offerfeest, begrafenis, open gebedshuizendag, … deze zijn ten laste van de VZW).

Hoewel de activiteiten van de lokale moslimgemeenschap bij erkenning worden opgesplitst tussen enerzijds een VZW en anderzijds een IG, blijven beide besturen actief binnen hetzelfde (moskee)gebouw, waarvan de praktijk toont dat de VZW eigenaar of hoofdverantwoordelijke is (en blijft). Dit heeft specifieke gevolgen. Zo moeten beiden overeenkomen op welke wijze het moskeegebouw wordt uitgebaat (huurovereenkomst, verdeling gemeenschappelijke kosten/opbrengsten, …), rekening houdend met de frequentie van de eredienstactiviteiten van de IG (in gebedsruimte + wasplaats)  en andere activiteiten van de VZW (in polyvalente zaal, keuken, cafetaria, leslokalen, bibliotheek, mortuarium,…), alsook de infrastructuurmogelijkheden.

De uitgaven van een erkende IG verschillen daarom ook van de andere erkende eredienstbesturen.

Wanneer de moskee eigendom is van de VZW, is de Provincie bv. niet verplicht om herstellingen aan het moskeegebouw te financieren. In de plaats wordt er wel een huurgeld betaald. De bijdrage van de Provincie in dit huurgeld is voordeliger dan de financiering van de zgn. eigenaarsherstellingen. In dit laatste moeten de gemeenten of het Vlaamse Gewest trouwens bijdragen voor de meeste katholieke kerkgebouwen.

Door het gezamenlijk gebruik van het moskeegebouw worden in de praktijk een aantal gemeenschappelijke kosten gedeeld zoals nutsvoorzieningen, verzekeringen, onderhoud, internet/telefonie, (brand)beveiliging en bewaking, waarvoor verdeelsleutels worden vastgesteld tussen VZW en IG. De facturen die betrekking hebben op deze gemeenschappelijke kosten staan op naam van één van beiden. De betaling moet gebeuren door de debiteur aan wie de factuur is gericht. Via een schuldvordering van de ene partij wordt vervolgens het aandeel van de andere partij dan gevorderd. Deze formaliteiten zijn niet evident, zo blijkt uit de controle van de boekhouding van de erkende IG’s. De meeste bijkomende inlichtingen die door de provinciale administratie gevraagd worden, betreffen dan ook de verdeling van deze uitgaven tussen beide “besturen” van de lokale moslimgemeenschap.

De eredienstuitgaven van een IG worden niet alleen gefinancierd door provinciale toelagen, maar ook door eigen bijdragen. De islamitische erediensten hebben daarbij een specifieke omhaalcultuur: omhalingen bij gelovigen gebeuren gericht vanuit de geloofsovertuiging of voor een concreet doel. In de praktijk komen VZW en IG overeen welk aandeel van de omhalingen de VZW afstaat aan de erkende IG als bijdrage in de uitgaven voor de eredienst.

Een IG heeft niet alleen rechten (financiële tussenkomst vanwege de Provincie), maar ook plichten. Het erkende eredienstbestuur is immers een openbare instelling, waarvan de werking voornamelijk wordt geregeld door het eredienstendecreet. Niettemin moet er op worden gewezen dat voor de administratieve werking veel ondersteuning nodig is. Bij de plaatsbezoeken heeft de Provincie gewezen op de administratieve verplichtingen die verbonden zijn aan de erkenning. De meeste IG’s zijn niet op de hoogte van wie, wat, wanneer, hoe en waarom, maar stellen zich bereidwillig op om te leren over hun administratieve plichten en appreciëren de ondersteuning hierin door de Provincie.

Niettemin blijkt de nood aan permanente informatie en praktische ondersteuning. Er moet gewerkt worden aan een structurele oplossing, opdat de erkende IG’s correct en zelfstandig kunnen werken.

Enerzijds word hier gerekend op het centraal bestuur van de islamitische gemeenschappen in Limburg. Dit bestuur is het overkoepelende orgaan dat de individuele erkende IG’s administratief ondersteunt in hun werking en vertegenwoordigt in het overleg met de Provincie.
Anderzijds is er een rol voorbehouden voor het Executief van de Moslims van België, dat als representatief orgaan van de islamitische erediensten er over moet waken dat de erkende IG’s de interne regels van de eredienst naleven.

Overzicht van de erkende islamitische gemeenschappen (IG) in Limburg:

Nieuwe erkenningen?

Begin november 2015 zouden nog 13 nieuwe aanvragen voor de erkenning van een islamitische geloofsgemeenschap in Limburg zijn ingediend bij de Vlaamse minister. Deze dossiers worden door de Vlaamse administratie eerst gecontroleerd op volledigheid. De volledige aanvraagdossiers worden daarna voor advies naar de minister van Justitie gezonden. Na dit advies moeten zowel de gemeenten waar de moskee gelegen is, als de provincie gelijktijdig advies verlenen. Tot op heden heeft de provincie nog geen dossiers voor nieuwe erkenningen ontvangen van de Vlaamse overheid.

Zie onder andere Limburgse moskeeën krijgen bijna half miljoen euro, Het Belang van Limburg, 19-06-2018, p. 22 en Limburgse moskeeën krijgen bijna half miljoen euro Provinciale toelagen islamitische gemeenschappen, Het Nieuwsblad, 19-06-2018, p. 6.

Zie ook Voetbal kijken in de moskee van 19-06-2018 en  Suikerfeest van 18-06-2018 op deze website.