Drones in de veiligheid en de hulpverlening

Op maandag 3 oktober 2016 organiseerde Provincie Limburg Opleiding en Training (PLOT) een studiedag met als thema 'Drones in de veiligheid en de hulpverlening'.
Het initiatief werd druk bijgewoond: meer dan 125 deelnemers.

Gedeputeerde van Veiligheid en verantwoordelijke van het PLOT Ludwig Vandenhove deed de inleiding, die u hieronder kan lezen.

Dames en heren
Geachte aanwezigen

Van harte welkom op deze studiedag ‘Drones in de veiligheid en de hulpverlening’.

Komt deze studiedag te vroeg?
Komt deze studiedag te laat?
Het is nooit of altijd het geschikte moment om zoiets te doen.
Ik ben al lang aan het ‘zagen’ aan directeur Jacky Vastmans om dit colloquium te organiseren.
Waarom? Omdat ik denk dat drones een steeds belangrijker rol gaan spelen in het hele maatschappelijk gebeuren en dus ook binnen de veiligheidssector.
Dat wil niet zeggen dat ik altijd tevreden ben met de  huidige ontwikkelingen en dat ik ze niet met de nodige kritische geest bekijk.

Ik ben mij beginnen te interesseren voor drones omwille van het aspect privacy.
Niet verwonderlijk als u weet dat ik als federaal parlementslid nog al bezig geweest ben met veiligheid en de rol van het privacy- en cameragebeuren daarin.

In juni of juli 2013 kregen mijn goede vriend Jacques Waldeyer en ikzelf een mail van Frank De Winne over de mogelijke opportuniteiten voor drones op de voormalige vliegbasis in Brustem (Sint-Truiden).
Ik ken Frank persoonlijk, omdat hij ten tijde van zijn eerste ruimtevlucht in Sint-Truiden woonde.
Het was het begin van de interesse van de Limburgse Reconversiemaatschappij (LRM)  in drones en het ontstaan van drone-valley in Sint-Truiden.
Voor we het wisten en zelfs al voor het eerste ernstig gesprek had algemeen directeur van LRM Stijn Bijnens de naam drone-valley al beschermd.

Dames en heren
Beste vrienden

Dagelijks komen we in de media berichten tegen over de bijna onuitputtelijke economische toepassingsmogelijkheden van drones. Maar over de neveneffecten en/of mogelijke gevolgen ervan horen we weinig. Nochtans is ook hier realisme aan de orde.
Natuurlijk moeten bepaalde opportuniteiten, qua innovatie en technologie, benut worden. Zo zijn er in Limburg terecht de steden Genk en Sint-Truiden, die er zich rond profileren.
Ik wil hier een lans breken dat we in Limburg rond die drones beter zouden samenwerken.
Terwijl wij vaak vechten om de eerste plaats in Limburg staat de rest van de wereld en zelfs van België en Vlaanderen niet stil. Zo was er gisteren naar aanleiding van Open Bedrijvendag het bezoek van Koning Filip aan het opleidingscentrum van het technologisch bedrijf Noordzee Drones in Zeebrugge. Wat ik hier zeg voor de steden Genk en Hasselt geldt uiteraard ook voor de instellingen en organisaties die daarrond bezig zijn.

Maar drones gaan verder dan de economische factor. Er zijn onder andere nog de elementen privacy, veiligheid (kans op ongevallen), de wetgeving, de (negatieve) impact op tewerkstelling, het aspect van de internationale en de geo-politiek, het inschakelen voor veiligheidsopdrachten (openbare orde en bij calamiteiten, brandweer, politie), etc.
Deze studiedag handelt vooral over het laatste element.
Het is misschien beroepsmisvorming, voor het geval dat we daar in het geval van een politicus kunnen over spreken, maar mij interesseren vooral de aspecten privacy en wetgeving.

Sinds kort - maandag 25 april 2016 - is er eindelijk een specifieke (federale) wetgeving voor drones in België.
Er kunnen raakpunten zijn met de regionale wetgevingen en/of met bepaalde lokale regelementen.
De voorstanders van het gebruik van drones, meestal om commerciële en economische redenen, voeren het hoge woord in het debat om zo weinig mogelijk wetgeving te hebben.  Ja en daar zijn echte ‘cowboys’ tussen.
Voor hen gaat het er vooral over dat de mogelijkheden om ze in te zetten niet te beperkt zouden zijn.
Zij vergeten natuurlijk dat zij tot voor kort en zelfs nu nog (hoofdzakelijk) illegaal bezig (geweest) zijn.
Blijkbaar geldt in onze samenleving niet meer dat dat er opgetreden wordt tegen praktijken, die wettelijk niet mogen.
Handhaven noemt dat met een moeilijk woord. Nochtans een overheid, die er niet (meer) voor zorgt dat de eigen verbodsbepalingen en uitgevaardigde regels gerespecteerd worden, ondergraaft zichzelf.  Wie zou het trouwens controleren: de federale luchtvaartpolitie of de lokale politiezones, die alsmaar minder middelen en personeel krijgen en zoveel andere taken opgedragen krijgen.
Een maatschappij, die geen handhaving organiseert en niet optreedt tegen manifeste overtredingen van de wet, heeft een probleem. Ja, ook een democratisch probleem, maar wie ligt daar nog wakker van?
Vandaag gaat het over drones, waarover zal het morgen gaan?
Tegenwoordig bieden heel wat handelszaken - zelfs geen speciaalzaken - ‘huis en tuin-toestellen’ aan, die kinderen als geschenk, als speelgoed krijgen. Ja, zelfs kranten bieden tegenwoordig drones aan gunstprijzen aan.
Door de haag naar uw buurvrouw of -man gluren,  kan bestraft worden, haar of hem met een drone van dochter of zoon fotograferen of filmen niet.

Met de snel evoluerende technologieën hollen de maatschappij en de regelgever altijd een stuk achterna. En dat is logisch, niet alles kan tegengehouden worden.
De vraag is alleen hoe groot die kloof mag zijn.
Voor mij is het duidelijk: die kloof is nu te groot, ook met de drones.
Wat we nu meemaken met de drones, hebben we meegemaakt (en voor bepaalde toepassingen nu nog steeds) met het gebruik van camera’s[1].
Hetzelfde geldt voor de  dagelijkse schending van onze privacy op een steeds toenemend aantal domeinen. Het beste voorbeeld zijn het steeds groeiend aantal databanken.

Een ander belangrijk element betreft de veiligheid, zowel in het luchtruim, als op de grond (bijvoorbeeld een drone, die neerstort).

Een laatste gegeven waar ik het even wil over hebben, is precies de mogelijkheid om drones in te schakelen als technisch hulpmiddel voor veiligheidsdiensten bij grote manifestaties of bij calamiteiten, het thema van vandaag.
Moet de op til zijnde wetgeving dan gerespecteerd worden?
Hoe zit het met de specifieke opleidingen daartoe?
Om het nog wat moeilijker te maken: officieel veiligheidsonderwijs (brandweer, medische hulp en politie) is federale bevoegdheid, opleidingen zijn een regionale bevoegdheid.

Gaat de overheid, gezien de toenemende budgettaire problemen, zich hier zelf mee uitrusten of gaat ze beroep doen private firma’s?
In het geval voor de laatste optie wordt gekozen, gaan we hier weer een stuk verder de weg op van de privatisering van  de veiligheid , iets waar ik al jaren voor waarschuw[2].
Voor mij is dit bij uitstek een taak van  de federale politie en de Civiele Bescherming (of verschillende brandweerzones samen), zodat niet elke politie- of brandweerzone dit moet financieren en/of hier gespecialiseerd personeel moet voor voorzien.
Deze elementen zullen hier vandaag uitgebreid aan bod komen.

In Limburg participeren wij eveneens aan het project ‘3 D Safe Guard-VL’ (‘Drone wordt hulpverlener’).
Het gaat om een innovatieproject tussen het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO), 5 Vlaamse bedrijven en 3 kennisinstellingen, waaronder het PLOT.

Wij zullen op initiatief van de Gouverneur met de provincie Limburg een drone aankopen om zo de Limburgse hulpdiensten eigen te maken met het gebruik in dit nieuwe technische hulpmiddel.
Dit is vorige week beslist naar aanleiding van de begroting 2017.
Ik neem aan dat de Gouverneur hier straks in zijn slotbeschouwing dieper zal op ingaan.
Een beetje tegen mijn principe, want ik herhaal, dit is een taak voor de federale politie, maar soms moeten we op het terrein ‘zaken forceren’ om hogerop zaken in beweging te krijgen.

Dames en heren
Beste vrienden

U merkt het: stof genoeg om verschillende studiedagen te vullen.

Met dit initiatief zetten wij als PLOT onze ambitie kracht bij om ons niet te beperken tot de traditionele en wettelijk opgelegde opleidingen qua veiligheid, maar ook om een grotere rol te spelen in het snel evoluerende landschap qua veiligheidsopleidingen.
Samenwerking met de privé-sector, onder regie van de overheid, sluiten wij niet uit.

Ik wens jullie een inhoudelijk zinvolle studiedag en heel wat interessante contacten. Want om het met een modern woord te zeggen, netwerken is bij zo een gelegenheid zeker zo belangrijk als het inhoudelijk aspect.

Ludwig Vandenhove

 

Zie ook Belachelijk! van 04-08-2016 en Drones: telt (weer) alleen het economisch aspect? van 10-01-2016 op deze website.

Zie onder andere ‘Provincie Limburg koopt drone voor lokale politie en hulpverlening’. www.tvl.be/nieuws, 03-10-2016. ‘Politie Midden-Limburg heeft al 400 interventies met drones uitgevoerd’. Het Laatste Nieuws, 04-10-2016, pag. 17.



[1] Wet tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s. Inwerkingtreding op 10-06-2007.

[2] Senator Ludwig Vandenhove als spreker op het colloquium van de senaatscommissie Binnenlandse Zaken en Administratieve Aangelegenheden, Politeia en de Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken ‘Lokale overheden en (private) veiligheid: het kerntakendebat’, 08-06-2005.