“Openheid van werking staat voor mij niet haaks op geheimhouding van dossiers of bepaalde elementen ervan.”, dat zei burgemeester Ludwig Vandenhove als dagvoorzitter van de studiedag ‘De veiligheid van de staat begint bij een sterk lokaal bestuur’ georganiseerd door de Veiligheid van de Staat en Uitgeverij Politeia.

Ludwig Vandenhove gaf een inleiding onder de titel ‘Een sterk lokaal bestuur zorgt mee voor de veiligheid van de Staat’.
Hieronder vindt u de integrale versie.

Dames en heren
Geachte aanwezigen

Als dagvoorzitter heet ik u van harte welkom op deze studiedag ‘De veiligheid van de staat begint bij een sterk lokaal bestuur’.
Voor alle duidelijkheid: ik ben het volledig eens met die stelling!

Voor mij komt deze studiedag misschien zelfs (iets) te laat, maar beter laat dan nooit. En het pleit voor de huidige leiding van de veiligheid van de staat dat zij dit initiatief nu nemen, samen met uitgeverij Politeia, en dat zij voor het jaar 2008 voor het eerst een jaarverslag gepubliceerd hebben.

Ik ben er al jaren voorstander van dat de Staatsveiligheid, maar ook de algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid (DIV) van defensie - zij het iets minder, gezien hun specifiekere werking - meer openheid zouden vertonen naar het brede publiek toe, dus zeker naar gemeenten, steden, lokale politiezones en Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s) toe, zeg maar eerstelijnsactoren, die in heel wat dossiers partners kunnen zijn.
Openheid van werking staat voor mij niet haaks op geheimhouding van dossiers of bepaalde elementen ervan. En ook hier geldt de spreuk ‘onbekend is onbemind’.
Vaak leeft nu de indruk bij de bevolking, ook al is dit onterecht, dat de Staatsveiligheid iets te verbergen heeft.

Ik ben een politicus, die, als ik standpunten verdedig, die ook altijd in de praktijk probeer om te zetten. Zo was voormalig administrateurgeneraal van de veiligheid van de staat Koen Dassen al in 2004 te gast op de politieacademie in Sint-Truiden met een spreekbeurt als titel ‘Staatsveiligheid: een publiek geheim?’.
De politieacademie wordt enkele keren per jaar georganiseerd door de politiezone Sint-Truiden -Gingelom - Nieuwerkerken, waarvan ik voorzitter ben.
Wij nodigen steeds sprekers uit de justitie- en/of veiligheidssfeer uit in onze historische academiezaal.
Met dat thema waren wij als het ware een beetje voorloper van deze studiedag.

Ik wil zeker niet vooruitlopen op de conclusies van deze studiedag, maar wat mij betreft, kan en/of moet dit initiatief het vertrekpunt zijn van een andere, meer open communicatiestrategie van de Staatsveiligheid naar gemeenten, steden, lokale politiezones en OCMW’s, maar tevens naar de burger, toe.
Dit verreist hier aandacht voor hebben binnen de organisatie en hier voldoende mensen en middelen voor inzetten, maar tevens een andere mentaliteit.

Ik ga wat dat betreft nog een stap verder: deze studiedag zou moeten kunnen aanleiding geven tot het ontwikkelen van concrete samenwerkingsmodellen tussen de Staatsveiligheid enerzijds en gemeenten, steden, politiezones en OCMW’ s anderzijds.
In die zin moet dit initiatief zeker een opvolging of een vervolg krijgen. Immers, nu stelt de Staatsveiligheid zich voor en gaat ze aangeven hoe zij die samenwerking ziet.
Een echte samenwerking moet gebaseerd zijn op het kennen van mekaars noden en vragen, dus ook in omgekeerde richting.
Het is maar een suggestie aan de organisator Politeia. Waarom zou dit bijvoorbeeld niet kunnen per provincie om het geheel nog praktischer te maken naar lokale, werkbare samenwerkingsverbanden toe?

Dames en heren
Geachte aanwezigen

In het verleden heb ik vaak, in en buiten het parlement, een oproep gedaan voor het uittekenen van een globaal en lange termijn - beleid met voldoende personele en werkingsmiddelen op het vlak van de inlichtingendiensten, met voldoende transparantie en democratische controle en met voldoende respect voor de privacy.
Met de wet op de Bijzondere Inlichtingendiensten (BIM) en de huidige wereld met bijna permanente terreurdreigingen, is die vraag wat mij betreft alleen nog maar actueler geworden. Bovendien zou in zo een debat zeker aan de orde moeten komen of de Staatsveiligheid niet beter zou ressorteren onder de minister van Binnenlandse Zaken in plaats van onder de minister van Justitie.
Persoonlijk ben ik voorstander dat de Staatsveiligheid tot de bevoegdheid van Binnenlandse Zaken zou behoren, hetgeen de samenwerking met de politiediensten alleen maar kan vergroten en de veiligheidsketen alleen maar sterker en strakker kan maken. In heel wat andere landen is dit trouwens zo.
Mijn eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat niet veel politici wakker liggen van zo een maatschappelijk en/of parlementair debat en het voor hen zelfs een ‘ver van bed’ –gegeven is.

Vanuit de versterking van de eerstelijns- en/of wijkpolitie geloof ik nog al in het project dat België samen met een aantal andere Europese landen heeft opgezet als Community Policing Prevention of Radicalisation & Terrorism (CoPPRa).
In het kader van het uitwerken van concrete samenwerkingsverbanden, waarvan ik hoger reeds sprak, kan dit een mooi voorbeeld zijn via een praktische handleiding of zakboekje en via het principe van ‘train the trainer’.
Als dit project in de praktijk zijn vruchten afwerpt, meen ik dat dit project moet kunnen uitgebreid worden naar alle Europese Unie (EU)-landen en misschien nog naar andere landen.

Dames en heren
Geachte aanwezigen

Nog enkele praktische afspraken:

-        mag ik vragen dat alle sprekers zich aan hun timing houden, waarvoor dank bij voorbaat?;

-        u hebt de kans om vragen te stellen via het formulier dat in uw deelnemersmap zit en dat u kan deponeren tijdens de koffiepauze en/of de lunch in één van de dozen, die in de zaal staan.
Alle vragen zullen misschien niet kunnen aan bod komen tijdens het half uur dat we hier in de namiddag voor uittrekken, maar ik zal trachten met de diverse sprekers om hier tijdens de lunch een zo goed en representatief mogelijk overzicht van te maken.

Ik wens u allen een interessante en leerrijke studiedag onder het gunstige of ongunstige gesternte van Wikileaks dat ongetwijfeld de inlichtingendiensten ook heel wat hoofdbrekens moet bezorgen.

Bedankt voor uw aandacht.

Hierover was ook een item in het nieuws van TV Limburg (TVL) van 6 december 2010.
Via volgende link http://www.mo.be/artikel/burgemeesters-liggen-niet-wakker-van-de-staatsveiligheid vindt u het artikel dat op de website van MO* magazine is verschenen.

Zie ook de tekst ‘Studiedag: De veiligheid van de staat begint bij een sterk lokaal bestuur’ van 24 november 2010 op deze website.