De mensen een klimaatgeweten schoppen!

“Zouden er nu nog altijd mensen zijn, die niet geloven in de klimaatopwarming? (1)
Dan mogen we ze voluit en duidelijk idioten noemen”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove.

“Ja, deze tekst gaat over idioten en een klimaatgeweten.

Misschien moeten we de burgers overtuigen, en de nodige politiek moedige beslissingen nemen, op specifieke momenten: bij hevige hitte, bij wateroverlast, bij hevige wind, etc. Dus zoals nu.
Dan voelt de bevolking het concreet. Op andere momenten is het klimaatprobleem blijkbaar toch te veraf.

Er is al enige vooruitgang gemaakt ..., maar onvoldoende.

Het volstaat de media dezer dagen te volgen en we kunnen merken dat al heel wat sectoren en organisaties zich systematisch proberen aan te passen. Maar het volstaat niet om aangepast gedrag enkel te vertonen als zich weer eens een calamiteit voordoet. Want ook dan is het gevoel nog veel te vaak ‘het zal wel weer snel overgaan’. Bovendien kunnen we in diezelfde media lezen hoe sommige burgers negatief reageren op bepaalde situaties, zoals bijvoorbeeld bij het openbaar vervoer (treinen en bussen). Om dan nog niet te spreken over het watertekort voor de landbouwers (nog te begrijpen om economische redenen) en/of het geklaag en gezaag van voetbalclubs over hun terreinen.
Enig begrip is daar veraf.

Nog meer dan vandaag het geval is, zouden maatschappelijke sectoren zich moeten voorbereiden op mogelijke extreme weersomstandigheden. Maar er ook bij zeggen dat nu éénmaal niet alles kan op opgelost worden en dat we daar rekening zullen moeten mee houden. Ja, en dan moeten we er nog bij zeggen dat dit allemaal meer geld gaat kosten ... Geen populaire boodschap!  Kortom, ‘een maatschappelijk draaiboek’ samenstellen.

Zelfs als iedereen vandaag het probleem zou beseffen en bereid zou zijn inspanningen te doen in functie van de financiële draagkracht, kunnen we op korte termijn niets oplossen. Wel, en enkel, op lange(re) termijn.

Daar precies zullen we de burger moeten van overtuigen, permanent, maar zeker gebruik maken van de momenten, waarop die daar het meest gevoelig voor is. Dus zoals nu met de hittegolf.

Het klimaatprobleem is geen probleem zoals andere.
Het geraakt niet opgelost na 1, 5, 10, … jaar.
Het is een kwestie van aanpassen, van een andere manier van (samen)leven.

Maar hoe doen we dat?
De klimaatcrisis vergt juist een fundamentele aanpak en geen koerswijziging van vandaag op morgen. Nochtans denkt de gemiddelde burger zo en gebeurt dat laatste nog veel te vaak.
Kijk naar de verkiezingen van zondag 26 mei 2019.
Enkele maanden en weken voordien was de klimaatproblematiek actueler dan ooit met de klimaatmarsen, op zondag 26 mei 2019 was het zelfs bijlange niet meer één van de hoofdthema’s.
Het vergt een fundamenteel maatschappelijk en politiek debat, maar hier botst de aanpak van de klimaatcrisis spijtig genoeg met de beperkingen van onze democratie.

Als er (een) nieuwe regering(en) kom(t)(en), moet er een actieplan komen op korte, halflange en lange termijn.
Alle overheden, gaande van de gemeenten tot het federale niveau, moeten zorgen dat de neuzen in dezelfde richting staan.
Er is geen tijd meer te verliezen, er is geen andere keuze.

Heel dit debat zou zoveel mogelijk buiten het strikt partijpolitieke debat gehouden moeten worden.
Een aantal logische beslissingen dringen zich op. Maar die aanpak van het klimaatprobleem, vrees ik, zal in België onmiddellijk al een item in eventuele regeringsonderhandelingen zijn.
Over de éne of andere concrete maatregel, maar vooral rond het gegeven dat het klimaatvraagstuk best globaal en federaal zou moeten aangepakt worden.
Klimaat eindigt niet aan een grens, zeker niet aan een kunstmatige, louter politiek arbitraire grens, zoals in het geval van onze gemeenschappen en gewesten.
Het klimaatprobleem is internationaal en Europees. Toch zullen sommige partijen er een echt communautair probleem van maken als er ook maar zou gesproken worden over een enigszins geïntegreerde aanpak horizontaal over alle bevoegdheden heen.

Pessimistisch?
Ja, ik ben daar nog al pessimistisch in.
Akkoord, de verantwoordelijkheid van de politiek.
Waarom durven wij vliegen niet duurder maken, zoals in Frankrijk en Nederland?
Waarom durven wij niets doen aan het systeem van bedrijfsvoertuigen?
Waarom investeren wij niet exponentieel in openbaar vervoer?
Waarom durven we de landbouwsector niet grondig hervormen?
Maar ook de verantwoordelijkheid van elke burger op haar/zijn plaats en volgens haar/zijn mogelijkheden in de maatschappij.
Met de steeds maar meer individualistische benadering, verslechtert dat nog elke dag.

We zullen de burgers echt een klimaatgeweten moeten schoppen. En die klimaatidioten? Ze (nog) duidelijk(er) laten voelen dat het idioten zijn.”

  • (1) "Voor het eerst wordt de hele aarde warmer", De Standaard, vrijdag 26 juli 2019, pagina 8.
  • Zie onder andere ook "sp.a Limburg lanceert Waterplan" van vrijdag 10 augustus 2018 op deze website.