Burgerbewegingen: nieuw?

Burgerbewegingen zijn tegenwoordig in.
Is dat een nieuw gegeven?
Als je het mij vraagt, niet (helemaal).

Ik vind het positief als burgers zich bekommeren om de omgeving waarin ze leven.
Dat is goed voor de democratie en voor de politiek.
Als die bekommernissen op een positieve manier geuit worden, kan dit alleen maar leiden tot positievere beslissingen.

Zijn er dan ook burgerbewegingen, die negatief zijn?
Ja, die zijn er spijtig genoeg, meer en meer zelfs.
Zij zijn TEGEN iets, maar zeggen niet waar ze VOOR zijn.
In een maatschappij, die steeds meer en meer individualistisch wordt, is dit niet uitzonderlijk.

Moeten wij die burgerbewegingen als politiek en als politieke partijen ‘omarmen’?
Ja en ‘omarmen’, betekent voor mij niet proberen ‘in te palmen’. Alhoewel daar ook niets nieuw aan is.

De eerste verkiezingslijst, die ik hielp samenstellen, was de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 9 oktober 1988.
Ondertussen ben ik daar voor de 6de keer mee bezig in Sint-Truiden en heb ik actief geholpen bij de samenstelling van heel wat lijsten voor provincieraads- of parlementsverkiezingen.
Zij hebben mij in de partij -BSP, SP, sp.a- altijd geleerd dat je bij de samenstelling van lijsten, zeker bij gemeenteraadsverkiezingen, moet zoeken naar nieuwe kandidaten, die liefst groepen vertegenwoordigen, die niet traditioneel tot de ‘inner circle’ behoren.
In mijn context hebben daar altijd personen toe behoord, die in constructieve zin met bepaalde projecten in hun gemeente of buurt bezig waren/zijn, hetzij met eigen voorstellen, hetzij met reacties op voorstellen vanuit de politiek.  Bovendien is er een belangrijke en in mijn ogen goede evolutie: burgers en burgerbewegingen staan dichter als ooit bij de politiek. Onder andere de sociale media zijn hier uiteraard, weliswaar niet altijd positief, niet vreemd aan.
Welke politicus, die opnieuw verkozen wil worden, kan het zich veroorloven geen rekening te houden met standpunten van groepen, die iets betekenen in belangrijke dossiers?

Wie belet die burgerbewegingen om zelf een lijst te maken, zeker bij gemeenteraadsverkiezingen, waar de drempel om dat te doen zeer laag is.
Talrijke voorbeelden uit het verleden, al dan niet met succes, bewijzen dat.
Is dat net niet het succes van lokale lijsten of ‘Lijsten van de Burgemeester’? In 2006 zijn wij in Sint-Truiden ook opgekomen als Lijst Burgemeester (Groen-Onafhankelijken-sp.a).

Democratie en politiek wil zeggen keuzes maken.
Je kan niet tegelijkertijd rechts en links zijn of tegelijkertijd conservatief of progressief.
Je kan als burger niet in alles je zin krijgen; dat is in de maatschappij en het leven zo en dat is in de politiek zo. Wie dat wel zegt,  maakt  de burger iets wijs, of dat nu burgerbewegingen, politieke partijen of gevaarlijke populisten zijn.

Peter Macfadyen, burgemeester in de Engelse stad Frome, zegt “Wij, Independents, hebben geen ideologie.
Een conservatief idee kan net zo constructief zijn als en progressief.” (1)
Een voorbeeld  zoals het stadje Frome in Engeland is schitterend.
Ik ga ervan uit dat het in alle artikels en reportages beschreven wordt zoals het werkelijk is en dan is het voor mij een experiment, zoals er al vaak geweest zijn in het geval van lokale democratie.
Uitzonderingen bevestigen nu éénmaal de regel.
Lokale verkiezingen vormen bij uitstek kansen om experimenten te doen. Bovendien kennen wij ook in Vlaanderen gemeenten waar politieke partijen jaren een absolute meerderheid gehad hebben en dan echt weggestemd worden. Ook hierin spelen lokale lijsten vaak een rol.
Hoe kleiner gemeenten, hoe talrijker die voorbeelden uit het verleden zijn.
Voor mij nog een argument bij tegen fusies van gemeenten. (2)

Maar slogans, dat zijn het voor mij, zoals ‘Alle politici buiten, we regelen het zelf wel’ of ‘Politici? Die hebben wij niet nodig’ slaan uiteraard aan in het anti -politieke klimaat, waarin we momenteel zitten. (1)

Burgerbewegingen bij lokale verkiezingen betrekken in de mate dat zich er zelf goed blijven bij voelen, is een goede zaak voor de lokale democratie. Maar burgerbewegingen, die enkel maar tegen iets zijn of enkel een mening hebben over één of enkele dossiers zijn eerder negatief voor de lokale democratie.
Democratie betekent kiezen voor een programma met de diverse facetten van de samenleving, waar je je grotendeels kan in terugvinden.

Burgerbewegingen: akkoord om de lokale democratie te versterken, al dan niet op een verkiezingslijst, niet-akkoord als een alternatief voor de lokale democratie.

Burgerbewegingen, technologie met allerlei platformen om burgers meer inspraak te geven, onder andere in het kader van smart-cities (3) en andere evoluties kunnen de democratie versterken, maar ze steeds meer voorstellen als alternatief voor onze democratie is zelfs gevaarlijk.  

  1. Alle politici buiten, we regelen het zelf wel. Zeno (De Morgen), 07-01-2017, p.41-44.
  2. Gemeenten kunnen samenwerken, geen fusies! www.ludwigvandenhove.be, 15-09-2015.
  3. Technologie lijkt de groeiende kloof tussen burger en politiek te dichten. De Morgen, 03-02-2017, p. 10-11.

Zie ook Wie het beter kan, mag het zelf doen (1). van 10-01-2017 op deze website.