De federale dienst Hulpverlening en Noodplanning (HVNP), die onder de bevoegdheid en de verantwoordelijkheid van gouverneur Herman Reynders valt, en het Provincie Limburg Opleiding en training (PLOT) hebben een 5-daagse van de noodplanning georganiseerd (maandag 18 – dinsdag 19 – maandag 25 – dinsdag 26 – woensdag 27 november 2013).

Op woensdag 27 november 2013 werd het slotsymposium georganiseerd in het cultureel centrum Hasselt (CCHA), Kunstlaan 5.
Gouverneur Herman Reynders verzorgde de inleiding, gedeputeerde voor veiligheid hield het slotwoord.

Ludwig Vandenhove: “Dit soort initiatieven bewijst zijn nut.
Dat blijkt nu al uit de voorlopige evaluatie.

Het PLOT zal regelmatig van deze studiedagen organiseren, omdat er duidelijk een behoefte aan is.
In die context passen onder andere terugkomdagen, omdat op die manier allen al maar de (menselijke) contacten kunnen verbeterd en versterkt worden.
Wij kunnen ons hier als instelling profileren en specialiseren ten opzichte van de privé-sector, die zich steeds meer op de opleidingsmarkt gooit.

Oefeningen en … op het terrein moeten blijven gebeuren, maar simulaties en games -innovatie- vormen hierop een goede aanvulling.
Zij kunnen het werkveld, verantwoordelijken en politici voorbereiden op concrete situaties, die zich in de realiteit kunnen voordoen.

Nog dit: jullie moeten ofwel minder met ingewikkelde afkortingen werken, ofwel regelmatig vormingen organiseren voor politici om deze afkortingen te verklaren.”

Hieronder vindt de perstekst en de toespraak van Ludwig Vandenhove.

Limburg bundelt de krachten voor training op noodsituaties

Omdat multidisciplinaire opleidingen en trainingen essentieel zijn voor een efficiënte en succesvolle aanpak van noodsituaties en rampen, bundelen het PLOT en de federale dienst Hulpverlening en Noodplanning de krachten. Naar aanleiding van de week van de noodplanning gaven provinciegouverneur Herman Reynders en gedeputeerde Ludwig Vandenhove een stand van zaken.

Limburg is een veilige provincie en moet dat in de toekomst ook blijven. Meer nog Limburg heeft de ambitie om uit te groeien tot de veiligste provincie van het land, van de Euregio. Veiligheid is immers bepalend voor de welvaart en het welzijn van onze provincie. In een veilige provincie is het aangenaam wonen en leven, wordt ondernemen en  investeren nog  aantrekkelijker. Een veilige provincie versterkt ook het toeristisch imago van Limburg,…

Daarom is veiligheid voor de provincie een belangrijk aandachtspunt en focust de provincie hier sterk op. Zij doet dit onder meer door de samenwerking tussen al de diensten die met veiligheid begaan zijn te versterken en door nieuwe en innovatieve initiatieven te ontwikkelen.

Met het PLOT en de Dienst Hulpverlening en Noodplanning beschikt de provincie over 2 belangrijke spelers in de veiligheidsketen. Het PLOT onder de bevoegdheid van gedeputeerde Ludwig Vandenhove is, het Limburgse opleidingscentrum dat gespecialiseerd is in opleiding en training in het domein van publieke veiligheid. De dienst Hulpverlening en Noodplanning staat onder de bevoegdheid van de gouverneur en heeft een ondersteunende functie inzake het gecoördineerd optreden van de overheidsdiensten die in actie komen in het geval van noodsituaties of rampen.

Beide diensten gaan nu hun krachten bundelen in de training op noodsituaties en rampen. De nadruk zal liggen op opleiden, ondersteunen en oefenen.  Hierbij zal ook rekening gehouden wordt met de Euregionale ligging van onze provincie.

Provinciegouverneur Herman Reynders en gedeputeerde Ludwig Vandenhove geven een stand van zaken:

1. De 5-daagse van de Noodplanning

De “5-daagse van de Noodplanning”, een multidisciplinaire opleiding op maat van iedereen die in de hulpverlening en noodplanning actief is, is het eerste resultaat van deze samenwerking. Deze vijfdaagse opleiding vond deze en vorige week plaats.

2. Opleiding voor de bemanning van een commandopost bij rampen

Vanaf januari start in het PLOT een multidisciplinaire opleiding voor personen die plaatsnemen in een operationele commandopost in geval van rampen. Deze opleiding, gebaseerd op de ervaringen en het model van Bert Brugghemans (brandweer Antwerpen), brengt via realistische commandopost-oefeningen de verschillende disciplines met elkaar in contact en traint hen in het omgaan met crisissituaties. Deze opleiding wordt gedemonstreerd in het slotsymposium van de week van de noodplanning.

3. Inbedding werking OBS in het PLOT

Het OBS, het ondersteuningsbureau voor de beheersing van Seveso-risico’s,  wordt vanaf 1 juni 2014 geïntegreerd in de reguliere werking van het PLOT. Dit project ging van start in november 2010 met LSM-middelen, met als doel het voeren van een actief oefenbeleid dat gericht is op het beheersen van de gevolgen van een zwaar ongeval met gevaarlijke stoffen in de Seveso-inrichtingen in Limburg.

Sinds de oprichting bood het OBS-project ondersteuning aan alle hoge drempel Seveso-inrichtingen, hulpverleningsdiensten en overheidsinstanties die multidisciplinair wilden oefenen. Hierbij werd de multidisciplinaire voorbereiding op noodsituaties versterkt en werd daarmee tegelijk een bijdrage geleverd aan het integrale veiligheidsbeleid. Het OBS werk al sinds zijn oprichting in 2010 zeer nauw samen met de dienst hulpverlening en noodplanning. De stap naar een intensieve samenwerking tussen het PLOT en de dienst Hulpverlening en Noodplanning lag dan ook voor de hand en laat ons toe het Seveso-oefenbeleid op een structurele wijze breed open te trekken naar training en opleiding in het domein van de noodplanning in het algemeen.

3. Virtueel oefenen

In het kader van het innoveren van het veiligheidsonderwijs, gaat het PLOT investeren in virtueel oefenen. Dit laat leden van de politie- en hulpdiensten toe om op een goedkope en veilige manier te trainen alvorens hen aan duurdere oefeningen met een verhoogd risico te onderwerpen. Hierdoor kunnen we de efficiëntie en het rendement van de opleidingen verhogen binnen een beperkter budgettair kader.

4. Samenwerking tussen het PLOT, de dienst Hulpverlening en Noodplanning en de Nederlandse brandweer Zuid-Limburg

Deze samenwerking wordt opgestart in het kader van het virtueel oefenen.  Een eerste vorm van samenwerking is de uitwisseling van virtuele oefenapparatuur en expertise waarbij het PLOT gebruik gaat maken van de oefenapparatuur en begeleiding door ervaren oefenregisseurs van de brandweer van Zuid-Limburg. Op lange termijn hopen we via deze grensoverschrijdende samenwerking grotere multidisciplinaire grensoverschrijdende oefeningen te organiseren.

5. Gediversifieerd oefenbeleid inclusief burgemeestersgame

Ondersteuning en oefenen is en blijft een belangrijke focus voor de dienst Hulpverlening en Noodplanning. We blijven hier de volgende jaren sterk op inzetten met een mix van terreinoefeningen en virtuele oefeningen die complementair zijn. Volgend jaar plant de Dienst Hulpverlening en Noodplanning een grootschalige terreinoefening rond bos- en natuurbranden. Daarnaast nemen de Seveso-oefeningen een prominente plaats in in de oefenkalender en willen we eveneens aandacht besteden aan het aspect crisiscommunicatie. En tenslotte willen we ook de Limburgse burgemeesters beter voorbereiden op mogelijke rampen en crisissen. En ook dit willen we op een innovatieve manier doen aan de hand van een virtuele tool “de burgemeestersgame”

Eindspeech gedeputeerde Vandenhove

Geacht publiek,
Beste aanwezigen,

We blikken terug op een succesvolle vijfdaagse van de noodplanning. Dit initiatief is een concreet resultaat van de samenwerking tussen het PLOT, dat onder mijn bevoegdheid valt, en van de federale dienst Hulpverlening en Noodplanning die onder de bevoegdheid staat van de provinciegouverneur. De gouverneur kaderde vanmorgen bij de opening van dit slotsymposium de vijfdaagse van de noodplanning al in het ruimere kader van de publieke veiligheid in Limburg en daarbuiten. Ik ga aan het einde van deze dag graag wat dieper in op een aantal evoluties die bezig zijn en die we nog verwachten in de samenwerking tussen het PLOT de dienst Hulpverlening en Noodplanning.

Het samen inzetten van de expertise van het PLOT en de dienst Hulpverlening en Noodplanning was een bewuste keuze. We bundelen op deze wijze namelijk de krachten in ons streven naar een uiterst professioneel, adequaat en gecoördineerd optreden van politie- en hulpdiensten bij calamiteiten in Limburg en daarbuiten.

Voor het PLOT kadert deze nieuwe samenwerking in een verruiming van de activiteiten. Het PLOT stelde zich onder meer tot doel om de samenwerking tussen de verschillende disciplines die in openbare veiligheid betrokken zijn, meer gestalte te geven. In de toekomst zal het PLOT meer en meer partnerschappen opzetten om waarde toe te voegen aan haar activiteiten en deze van de partners.

Hoewel meer samenwerking tussen publieke organisaties een populair streven is, laat onderzoek zien dat er veel barrières zijn die ervoor zorgen dat samenwerking vaak slechts onder druk tot stand komt. In de huidige samenleving zijn de taken tussen de diverse disciplines nogal strikt gescheiden en in veel gevallen bij wet geregeld.

Om de kwaliteit van de rampen- en crisisbeheersing te bevorderen, hebben de federale en de provinciale overheid beleid ontwikkeld dat moet leiden tot een hechtere samenwerking van alle bij rampen en crises betrokken diensten. Het ‘samen werken’ in de dagelijkse taakuitvoering blijkt niet voor de hand liggend en botst vaak op verschillen in cultuur, zo blijkt uit de literatuur. Het is een doelstelling van het PLOT om hierop in te werken. Het PLOT bevindt zich namelijk in de unieke situatie dat het sterke banden heeft met elk van de betrokken disciplines, wat opportuniteiten schept op het vlak van afstemming in opleiding en training tenminste op die raakvlakken waar dat zinvol en mogelijk is.

We kozen er dan ook voor om het ondersteuningsbureau voor de beheersing van Seveso-risico’s, beter gekend als het OBS-project, vanaf 1 juni 2014 te integreren in de reguliere werking van het PLOT. Dit project ging van start in november 2010 met LSM-middelen, met als doel het voeren van een actief oefenbeleid dat gericht is op het beheersen van de gevolgen van een zwaar ongeval met gevaarlijke stoffen in de Seveso-inrichtingen in Limburg.

Sinds de oprichting bood het OBS-project ondersteuning aan alle hoge drempel Seveso-inrichtingen, hulpverleningsdiensten en overheidsinstanties die multidisciplinair wilden oefenen. Hierbij werd de multidisciplinaire voorbereiding op noodsituaties versterkt en werd daarmee tegelijk een bijdrage geleverd aan het integrale veiligheidsbeleid. Het OBS, dat beschikt over de nodige expertise en middelen om multidisciplinaire oefeningen te organiseren, coördineren en evalueren, werk al sinds zijn oprichting in 2010 zeer nauw samen met de dienst hulpverlening en noodplanning. De stap naar een intensieve samenwerking tussen het PLOT en de dienst hulpverlening en noodplanning lag dan ook voor de hand en laat ons toe het Seveso-oefenbeleid op een structurele wijze breed open te trekken naar noodplanning in het algemeen in het domein van opleiding en training.

Dit is een betekenisvolle stap. Want het PLOT met zijn politieschool, brandweerschool en school voor geneeskundige hulp, staat gekend als een uitstekende opleidingsinstelling met een grote monodisciplinaire expertise binnen drie van de vijf disciplines die al betrokken zijn bij rampen.

Maar het PLOT staat ook bekend om zijn streven naar innovatieve methodes op het vlak van onderwijsontwikkeling. En innovatie is nodig. Want de samenleving wordt steeds complexer en zo ook de methodes die gebruikt worden om de veiligheid en hulpverlening in de samenleving te verzekeren. Als maatschappelijke behoeften en verwachtingen op dit vlak evolueren, moet de professional die dit moet helpen bewerkstelligen vanzelfsprekend mee evolueren. Competenties moeten verworven en verder ontwikkeld worden in het licht van nieuwe kennis en de daarmee samenhangende innovatieve methoden en technieken, met de nodige aandacht voor het multidisciplinair karakter van maatschappelijke veiligheid.

In de huidige budgettaire omstandigheden wordt terecht kritisch gekeken naar de toegevoegde waarde van opleidingen. Het leren moet op een zo efficiënt mogelijke manier plaatsvinden, dus tegen zo laag mogelijk kosten, in een zo kort mogelijke tijd en met een zo hoog mogelijk rendement dat zichtbaar moet zijn in aantoonbare prestatieverbeteringen.

Hiermee is meteen samengevat welke meerwaarde u mag verwachten van de samenwerking tussen het PLOT, daarbij inbegrepen het huidige ondersteuningsbureau voor de beheersing van seveso-risico’s, en de dienst Hulpverlening en Noodplanning.

De verankering van het oefenbeleid dat in deze samenwerking tot stand komt, zal een positief effect hebben op de dynamiek van onze veiligheidsopleidingen en op het multidisciplinaire en innovatieve karakter ervan. Maar ook en vooral zal deze samenwerking in de toekomst bijdragen aan de ondersteuning van de diverse disciplines die bij hulpverlening en noodplanning betrokken zijn en aan de steden en gemeenten in hun streven naar een optimale maatschappelijke veiligheid in Limburg en daarbuiten.

U mag er dan ook op rekenen dat hetgeen u vandaag en de afgelopen vijf dagen gezien hebt, slechts een voorproefje is. U mag erop rekenen dat het PLOT en de dienst Hulpverlening en Noodplanning meer gelijkaardige initiatieven zullen ontwikkelen in de toekomst.

Ik hoop alvast dat dit evenement leerrijk en boeiend voor u was. Ik houd iedereen die een bijdrage leverde aan het welslagen van deze vijfdaagse te feliciteren en ik kijk er al naar uit om u bij een volgende gelegenheid opnieuw te mogen verwelkomen .

Zie onder andere Provincie Limburg bundelt de krachten voor noodsituaties. www.limburg-actueel.be, 27-11-2013.  Brandweerschool krijgt eigen rampensimulator. Het Belang van Limburg, 28-11-2013, p. 25.

Zie ook Provincie Limburg Opleiding & Training (PLOT): jaarverslag 2012 is klaar van 23-08-2013 op deze website.